Монголбанкны Мөнгөний бодлогын зөвлөл хуралдаж мөнгөний бодлогын хүүг 1.5 нэгжээр нэмэгдүүлж 12 хувь байхаар шийдвэр гаргалаа. Ингэснээр эдийн засгийн хүндрэлийг саармагжуулна гэж үзэж байгаагаа Ерөнхийлөгч нь тайлбарлав. Гадаад валютын нөөц буурах болсон, мөн гадаадын шууд хөрөнгө оруулалт хумигдах хандлага сүүлийн хоёр жилийн турш үргэлжилсэн, төсөвтэй адилтгах хөрөнгө оруулалтын зардал буурахгүй байгаагаас үүдэлтэйгээр төлбөрийн тэнцлийн алдагдлыг багасгах, инфляцийн дарамтыг зөөлрүүлэх, дунд болон урт хугацааны санхүүгийн тогтвортой байдлыг хангах, макро эдийн засгийг учирч болзошгүй эрсдэлээс сэргийлэх үүднээс ийнхүү бодлогын хүүг өсгөсөн гэж нэмж тайлбарлалаа. Галаас өөрөө зугтаж байгаа хэрэг.

6

Жижиг дунд үйлдвэрлэл эрхлэгч, бичил зээлдэгчид хамгийн хүнд цохилт хүлээнэ. Энэ хүрээнийхэн өнөөдөр Монголын эдийн засгийн хүндийг үүрч яваа. Засаг төр дундаж давхаргынхныг дэмжсэн бодлого явуулна гэж амлаж байсан ч бэлчир дээрээ эргээд сөхрүүлэх бодлого баримталж байна гэмээр харагдаж байгаа юм. Их хэмжээний мөнгийг дагаад банкууд зээлийнхээ хүүг нэмнэ. Жижиг хэмжээний зээлийг бол бүр гаргахаа болино. Зээлдүүлэгч нарын ихэнх нь банкны гарыг харж суудаг болохоор үйлдвэрлэл, үйлчилгээ нь ашиггүй болно. Арайхийн хөл дээрээ зогсч байгаа нь энэ бодлогын хүүний салхинд нураад уначихна. Банкууд бичил зээл хүсэгчдэд өгч байгаа мөнгөө Төв банкинд тушаагаад л хүүгээ авахыг хичээнэ шүү дээ. Монголбанк хямралаас гарах л гэж байгаа бол мөнгөний бодлогын хүүгээ багасгаж аж ахуйн нэгжүүдийг дэмжих ёстой байтал арьсаа хамгаалсан үйлдэл л хийж сууна.

6

Микро эдийн засгийн төвшин дэх зээл ийнхүү хаагдчихаар эдийн засгийн цусны эргэлт удааширна. Бөглөрөл үүсэх хандлага бий болно. Энэ эргэлт ямар ч саадгүй байж цусаа сэлбэж байх ёстой атал хүчээр ийнхүү зохицуулалт хийснээр асуудал хүндэрнэ.

6

Макро эдийн засгийн төвшинд бүр ч анхиагүй байдал бий болно. Монголбанкны өндөр үнэтэй зээл авч байснаас гадаадын банкуудад хандана. Цусны эргэлт дотоодыг эрүүлжүүлэх бус гадныхныг баяжихад чиглэгдэх нь хэнд ч ойлгомжтой. Эцсийн бүлэгт эдийн засгийг эрчимжүүлэх бус хорлох үйлдэл. Нэмэгдэж өгдөггүй өрх бүлийн төсөв улам бүр хүндэрч эхлээд байгаа нь наадмын өмнөөс мэдрэгдээд байсан юм. Банк, банк бус санхүүгийн аль байгууллага нэг ч төгрөгийн зээл гаргахгүй байсны нууц нь Монголбанкны саяын шийдвэрийг хүлээж байсных гэдэг нь нотлогдлоо.

5

Энэ бол яах аргагүй хэрэгжүүлэх ёстой алхам байсан. Инфляцийг бууруулахын тулд мөнгөний бодлогын хүүгээ нэмэгдүүлэх нь байдаг л нэг арга зам гэсэн маягтай зүйлийг албаны хүмүүс тайлбарлаж байгаа. Инфляцийг 2014 оны эцсээс нэг оронтой тоонд хүргэж, үнийн хөөсийг хагалах чамбай бодлого гэж ч үзэж байгаагаа илэрхийлж байна. Асуудал бодит байдал дээр тийм биш юм. Ер нь инфляци нэмэгдэж байгаа нь төсвийн зарцуулалт хэрээс хэтэрсний хар гай. Гадаад валютын ханш, хэрэглээний үнийн сагс буюу гол нэрийн бараа бүтээгдэхүүний үнийн хөөрөгдөлтөөс л болсон хэрэг. Үнэ тогтворжуулах хөтөлбөр үр дүнгээ хүссэн хэмжээнд өгөөгүйтэй шууд холбоотой. Бараа бүтээгдэхүүний эрэлт, нийлүүлэлтийг зохистой төвшинд байлгаж чадаагүй, хомсдолд оруулахгүй байлгах бодлогоо зөв хэрэгжүүлж чадаагүйгээс гол асуудал үүссэн юм шүү дээ. Монголбанк түүнийг нь хүчээр мөнгөний бодлогын хүүгээ өсгөж тайлан баланс дээр эрүүл эдийн засгийн дүр төрх сийлдэг болсон нь энгийн үзэгдэл болж байх шиг байна. Үр дүнд нь хувийн хэвшлийнхэн хохирч байгаа юм. Бодит эдийн засгаа ойлгохыг огтоос хичээхгүй байгаагийн илрэл Төв банкны энэ үйлдэлд байлаа гэхээс өөрөөр дүгнэж үзэх аргагүй байна. Бодит эдийн засаг руу орж хөдөлгүүрийг тослох ёстой мөнгө Төв банк руу татагдчихаж байгаа юм. Бид чинь үйлдвэрлэгч нараа дэмжиж байж сайн сайхан амьдрах ёстой болохоос хэдэн банкны хоорон дахь Гобсек маягийн мөнгө хүүллээр амьдрах ёсгүй шүү дээ. Инфляци гэгч биегүй чөтгөрийг намнах гэж хий хоосон гүйлдэхийн оронд юунаас болж хэрхэн үүсэв гэдгийг нарийн тодорхойлж тэр талынх нь ерөндөг бодлого боловсруулж хэрэгжүүлэх нь хямралаас өндийх сонгомол арга болох ёстой юмсан даа.

5

Н.Бадамжав