Хайр, харуусал
2014-11-18

Монгол Улсын 27 дэх Ерөнхий сайдыг хамгийн удаан ажилласан гэсэн гуншинтайгаар суудлаас нь буулгаснаас хойш 10-аад хоногийн хугацаа өнгөрч байна. Н.Алтанхуягийг МАН-ынхан биш АН-ынхан өөрсдөө унагаасан гэдгийг дахин давтах нь улиг ч ул болоогүй асуудал. АН-ынхан хэрхэн түгжилддэгийг бодитоор нь харуулсан шигээ матрын нулимсыг яаж унагахаа ч мэддэг аж. Өнгөрсөн баасан гаригт болсон ҮЗХ-ны хурлын үеэр Н.Алтанхуяг намын даргын албан үүргээ өгч байгаагаа мэдэгдсэнээр АН-ынхан түүнд хайр, харууслаа зэрэг илэрхийлэв. АН-ын ялалтыг үргэлжлүүлж, эв нэгдлийг сахих үүрэг авсан З.Энхболд тамгаа гардан авсныхаа дараа "Алтанхуягийг АН-ын хамгийн хамгийнаар" өргөмжлөв. Ерөнхий сайдаас суудлаас буухад нь бодит хувь нэмрээ оруулсан тэрбээр намын даргын албан тушаалаа өгөхөд нь баярласандаа бархирах шахсан байх. Тэгээд бүр өөрт нь намын тамгаа өгсөнд нь талархаад бараагүй биз. Тиймдээ ч Н.Алтанхуягийг амаа олохгүй магтсан хэрэг. “Н.Алтанхуяг бол хамгийн хамгийн гэсэн тодорхойлолттой хүн. Н.Алтанхуяг гэдэг улстөрч АН-д хамгийн олон жил намын дарга хийсэн. Бас ардчилсан намын түүхэнд хамгийн олон ялалтыг авчирсан. Үүнээс гадна хамгийн сайн эв нэгдлийг сахигч улстөрч гэж би боддог. Тиймдээ ч намынхаа эв нэгдлийг сахиулахын тулд өнөөдөр намын даргын албаа өглөө. Таны хийж хэрэгжүүлж байсан бүхнийг үргэлжлүүлж, эв эеийг сахин, ялалтын тань буухиаг үргэлжлүүлнэ гэдгээ хэлье" хэмээн бялууруулсан. Дээр нь ҮЗХ-ны хуралд суусан нөхөд Н.Алтанхуягт Чингисийн одон өгөх ёстой хэмээн баяр дээр баяр нэмэв. Тэд Н.Алтанхуягийг  "сайн зохион байгуулагч төдийгүй, сайн удирдан манлайлагч байсан ч улс төрийн шахалт хавчилт, хор найруулсан “жүжиг”-ийн золиос болж ажлаа өглөө" хэмээн харууслаа илэрхийлээд авсан. Ямархан их хайр, яасан их харуусал вэ. АН-ын даргаар зургаан жил, Монгол Улсын Ерөнхий сайдаар хоёр жил ажиллахдаа тэр ийм их хайрыг амсаагүй гэдэгт итгэлтэй байна. Ингэж их хайрлуулахыг мэдсэн бол эртхэн ажлаа өгөх минь яав гэж Н.Алтанхуягийн өмнөөс харамсмаар.

б

Н.Алтанхуягт "хайртай"-даа энэ бүхнийг дурдсангүй. Зөвхөн АН-д итгэж, Монгол гэх тусгаар улсын төрийг бариулж байгаадаа энгийн сонгогч нь харамссан хэрэг. Энэ намд тулах цэг байдаггүйг ганцхан сандал, ширээний асуудал харуулж байна. Хэдхэн хоногийн өмнө УИХ дахь АН-ын бүлэг хуралдаж, Р.Амаржаргалыг олонхын саналаар дэмжсэн. Гэтэл өчигдөрхөн Ч.Сайханбилэгийг мөн л олноороо дэмжив. Толгойгоо хаана гээчихсэн юм бэ. Уг нь АН гэгч нэг л бүхэл субект. Дотроо "Алтангадас" нь гялалзана уу, "Шонхор" нь дэвнэ үү нийгэмд падгүй. Эцсийн шийдвэр АН-ынх л гэж гарна. Гэтэл нэг асуудлаар хэдэн өөр шийдвэр гаргаж, арван таван толгойтой мангас шиг аашлахын хэрэг байна уу.

х

АН-ын тамын тогоонд буцалж, арай гэж гарсан шийдвэрийг нь одоо МАН-ынхан гацааж магадгүй нь. МАН-ынхан Н.Алтанхуягийн Засгийн газрыг унагаахыг зорьсон, хүссэндээ ч хүрсэн. Гэтэл унагаасан багийн нэг баагий дараагийн ээлжинд зогсчихсон, дэмжлэг авахаар горилж байгааг хэрхэн хүлээж авахаа МАН-ынхан мэдэхгүй байна. Ч.Сайханбилэгийг хичнээн савандаж вокдсон ч тэр Н.Алтанхуягийн баг. Эндээс нь харвал Ч.Сайханбилэг Ерөнхий сайд болж чадахгүй. МАН-ын 26, өөрийнх эсэргүү нартай нийлэхэд түүнийг дөмөгхөн түлхээд унагаана. Харин МАН-ынхан анхны зорилгоо хойш тавьж, төрийн ажлыг гацаасан гэх муу нэрнээс зугтахыг хүсвэл Ч.Сайханбилэгийг дэмжихээс өөр аргагүй. Энэ мэтээр өлгөөд авчих дорвитой гарцгүй цааш үргэлжлэх тамын тогооны эхлэлийг АН-ынхан тавьсан. Өөрсдөө ч тэндээсээ гарч чадахгүй живэхдээ тулаад байна.

б

В.Хэрлэн

Shuud.mn
Сонин хачин
chuka:
100 erhemd lkhagvasuren guai jinhene yanhan baisan baina unenheesee gutaj bainaa
2014-11-19
баттулаг:
худлаа чалчса мэдрэл муутн алтанхуягаас л салж байвал сайханбилэг байтгуай сайхандондог ч байсан яахав.
2014-11-18
ulzii:
ee chaavaas enhbold chini altanhyugiigaa araac ni hutgaljee
2014-11-18
зочин:
нам бол олон нийтийн байгууллага, харин их хурал бол төрийн байгууллага. намууд бодлогоороо өрсөлдөж их хуралд суудал авна. тангараг өргөснөөр их хурлын гишүүд намаасаа татгалзаж төрийн албатууд болно. ингэснээр нам төрийн хоорондох холбоо тасарна. цаашдаа төрийн бүх асуудал зөвхөн намын бүлгүүдээс хамаарна. төрийн асуудалд нам хөндлөнгөөс хутгалдах ёсгүй. зүйрлэвээс, бөхөөр бол намын бүлгүүд гэдэг нь бөхийн баруун, зүүн жигүүрүүд гэсэн үг. бөхчүүд наадмын бэлтгэл хийхдээ тус ту*а нэг гал болдог. нэг гал болох гэдэг нь нэг амьтай болно гэсэн үг. нэг амьтай болох гэдэг нь нэгдсэн нэг бодлого, нэг эрх ашигтай болно гэсэн санаа. цэвэр клубын зарчим. ам авна гэдэг нь галууд хоорондоо наймалцахыг хэлж байна. хэн нь хэнийгээ давж, хэн нь хэндээ бууж өгөхөө урьдаас үгсэн тохиролцож мөрий тавина. даваа ахих тутам мөрийний хэмжээ томроно. тэгэхлээр хамгийн том мөрий тавьсан, хамгийн баян чинээлэг гал наадмын ялагчаар тодорно. ганц хүн гал болдоггүй гэх үгний учир энэ. аймаг бүрт нутгийн зөвлөл гэж бий. нутгийн зөвлөлийн үүрэг бол нутгаасаа шилдэг бөх тодруулж санхүүжилтийг нь босгох явдал. тэгэхлээр намуудын удирдах зөвлөл гэдэг нь нутгийн зөвлөлийн толин тусгал маягтай бүтэц байна. намын арын албыг хариуцаж байна шүү дээ. нэгэнт нам гэдэг байгууллага нь төрийн дээр гарахаар төрийн алба нь орон нутгуудын мөрийний барьцаанд орж байна. аль тойрогт хэн нэр дэвшиж хэн тодорч гарахыг нэг ёсондоо нутгийн зөвлөлүүд шийдэж байна. дүрэм зөрчиж нэгийгээ унагалаа гэхэд намууд зүгээр л нүдээ аньж үзээгүй хараагүй дүр эсгэж байна. нутгийн зөвлөлийн шийдвэрийг намууд бүрэн дагаж байна. ингэснээр монголын бизнес бүхэлдээ мөрийтэй тоглоомны золиос болох эрсдэлд орж байна. аль хүчтэй талд орсон нь тэсч үлдэнэ, эс бөгөөс зах зээлээс арчигдана. орших, эс оршихын төлөөх тулаан ид өрнөж байна. дүрэмгүй тоглоом өндөр авлаа. мөрийнд нь оюутолгой, таван толгой бүр цаашилбал ураны болон нефьтийн ордууд яригдаж байна. ингэснээр уг тоглоом монголчуудын хүрээнээс нэгэнт хальж үндэстэн дамнасан шинжтэй боллоо. жишээ нь оюутолгой орд гэхэд л монголын биш хятадын хуулиар зохицуулагдах заалттай. одоогоор орд газар нь монголын мэдэлд байна. гэхдээ оюутолгойн гүний уурхайн санхүүжилтийг шийдэхдээ ордыг зээлийн барьцаанд тавих цоо шинэ болзол тулгалаа. хэрвээ энэ болзлыг хүлээн зөвшөөрвөл оюутолгой орд үндсэндээ монголчуудын мэдлээс бүрэн гарна. яг энэ жишгээр монголын бусад бүх баялгууд монголчуудын хяналтаас гарна. хэн их мөрий тавьсан нь эдгээр ордыг эзэмшинэ. тэр нь лав монголчууд биш байх болов уу. рио тинто бол ашгийн төлөө үйл ажиллагаа явуулдаг бизнесийн байгууллага. монгол оронтой 10 жил түншлэхдээ монголчуудын наадмын дүрмийг гадарлачихлаа шүү дээ. тэдэнд монголд үйл ажиллагаа явуулдаг бусад компаниудаас ялгаатай үнэмлэхүй давуу тал бий. эрхзүйн зохицуулалтыг монголын бус хятадын дүрмээр шийдэх онцгой эрх. дээр нь орд газрыг банкны зээлийн барьцаанд тавих эрх олж авбал оюу толгой орд нь хэнд ч үл харъяалагдах татварын диваажин оффшор бүс болж хувирна. татваргүй бизнес эрхлэнэ гэдэг нь ямар ч бизнесийн хувьд мөрөөдөл. энэ хувилбарыг оролдоод үзэхэд алдах юм байхгүй. хэрвээ би риотинто компанийн захирал байсан бол монголын төрийг бужигнуулж үймүүлэн анхаарлыг нь сарниулаад ар хударгаар нь оюу толгой ордыг сэмхэн гартаа оруулах байсан. хэрвээ монголын талаас маргаан үүсгэвэл хятадын дүрэм бариад суучихна, хэрвээ хятадын талаас асуудал яривал монголын дүрэм бариад суучихна. оюутолгой орд нь хятадын газар нутаг биш болохоор хятадын дүрэм үйлчлэх боломжгүй. байгаа мөртлөө байхгүй, байхгүй мөртлөө байгаа. далдын хар малгай маягийн орчин бүрдэнэ. энэ өнгөөс харвал рио тинто компани жинхэнэ сэргэлэнтэж байна. өмнө нь тэдэнд ийм боломж байгаагүй шүү дээ. суусан газраасаа шороо атгаж босно гэж үүнийг л нэрлэхгүй бол өөр юуг ингэж хэлэх билээ? монголын бусад ордууд цаашдаа хэний мэдэлд яаж орох нь тэдэнд огт падгүй. өөрөөр хэлбэл, асуудал рин тинто компанид байгаа юм биш. алтанхуягийн засгийн газар японоос бондын мөнгө босгож ирсэн нь рио тинто компанийн бүх найдлагыг салхинд хийсгэжээ. санхүүгийн нуман тулгуурт орсон нөхцөлд монгол улс риотинтогийн болзлыг гарцаагүй хүлээн авна гэж тооцсон нь талаар өнгөрөв. гэхдээ тэд эцсээ хүртэл тэвчээртэй хүлээнэ, ямартаа ч засгийн газар огцорсон нь найдлага сэргэх боломж олгож байна хэмээн мэдэгдсэн билээ. яг одоогоор хөзөр монголчуудын гарт байна. алтанхуягийн оронд сайханбилиг ерөнхий сайд болох нь рио тинтогийн хувьд маш ашиггүй хувилбар.
2014-11-18
yahav dee:
za yamarch baisan neelttei nam. yu hiigeed yagaad bga ni medegddeg. man bol yostoi tag chig l bg sh dee kk
2014-11-18
зочин:
сайханбилэг ерөнхий сайд болбол алтанхуягийн бодлого үргэлжлэнэ, тэр нь эдийн засаг цаашид унаж улс орны байдал улам хэцүүднэ, ард түмний амьдрал улам хэцүүднэ, ан сөнөжээ, дотоод зөрчлөө шийдэж чадахгүй нам яаж улс орныг удирдах вэээ, 16 онд ан гарахгүй
2014-11-18
уншигч:
жүжигчин энхбаяр хаана явна тэнд хэрүүл өдөж хамт олон хагална зөрчилтэй айлууд хаана байна тэнд айлын цонх руу ман чулуу шидэж хэрүүл дэгдээд нинжа шиг харанхуйд уусч алга болно...
2014-11-18
hhhhhhhhhhhhhh:
edaj baihad ter
2014-11-18
gutsaad bai chi :
tanai nohoinoos altanhuyg deer blgui yadiin arai l deer
2014-11-18
irgen:
16 onii songuuld manai nohoi ner devshin shvv
2014-11-18
irgen:
saihanbilegee chi myy bandi chadahgvi ylsiig svitgene
2014-11-18
zochin:
altanxuyagiin zasgaa unahaaxgvi bxgvi odoo baiguulsan zasgiin gazar ni daxiad unana xarj l baigaarai an ingeed 16 ond ch suudal abxgvi gedgee xaruulchlaa
2014-11-18