Парламент Ерөнхийлөгчийн хоригийг хүлээж авах уу?

img

Өршөөлийн хууль батлагдсанаас хойш нийгмийн зарим хэсэгт хүлээлт үүслээ. Хуулийг хэрхэн хэрэгжих бол, манай хүнийг, хүүхдийн үйлдсэн хэрэг өршөөлд хамрагдах болов уу хэмээн телевиз, радио, сонин сайтын мэдээллийг чих тавин, сураг чимээ сонсч суугаа ар гэрийнхэн цөөнгүй. Гэнэн томоогүй, санамсаргүйгээсээ хэрэг төвөгт орооцолдон ял эдэлж байгаа үр хүүхэд, хань ижлээ хэзээ суллагдахыг хоног тоолон хүлээцгээж байна.

 

Ямартай ч Өршөөлийн хуулийг хэрэгжүүлэх, зохион байгуулах Комисс ажилдаа орсон. Нөгөөтэйгүүр Өршөөлийн хуульд Монгол Улсын Ерөнхийлөгч хэсэгчлэн хориг тавьж УИХ-д хүргүүллээ. Ерөнхийлөгч Өршөөл үзүүлэх тухай хуулийн 4 дүгээр зүйлийн 4.1 дэх хэсэг, 7 дугаар зүйлд хэсэгчлэн хориг тавих шийдвэр гаргасан байна.

 

Өршөөлийн хуулиар дээд тал нь хэдэн жилээр хорих ялаа хөнгөрүүлж, хасах нь тодорхойгүй байгаа. Ерөнхийлөгчийн хоригт дурдсанаар Өршөөл үзүүлэх тухай хуулийн 5 дугаар зүйлд тодорхой төрлийн гэмт хэрэг үйлдсэн ялтнуудын эдлээгүй үлдсэн хорих ялаас 2 жилийг хасахаар зохицуулжээ. Дээрх зүйлд дурдсан гэмт хэргүүдэд зарим төрлийн гэмт хэргийг тусгах шаардлагатай гэж үзсэн.  Эдгээрт, Танхайрах (ЭХ-ийн 181.3), Бусдын бие махбодид хүнд гэмтэл санаатай учруулах (ЭХ-ийн 96.1, 96.2), Бусдын эд хөрөнгийг дээрэмдэх (ЭХ-ийн 147.2) гэмт хэргүүд ордог байна. 

 

Энэ төрлийн гэмт хэргийг ихэнхдээ ядарсан, зовж зүдэрсэн, танил талгүй эгэл жирийн ардын хүүхэд, та бидний хойч ирээдүй болсон хүүхэд залуус маань гэнэн томоогүй дэврүүн, зангаасаа болж үйлдсэн байдаг. Тухайлбал 96.1-ээр 440 гаруй залуу ял эдэлж байна. Эдгээрийн дийлэнх нь 18-25 насны хүүхэд залуус байдаг аж. Тиймээс Монгол Улсын Үндсэн хуульд заасан шударга ёсны зарчим, өмнөх Өршөөлийн хуулиудад тусгагдаж ирсэн төрийн бодлого, зарчмыг баримтлах нь зүйтэй гэж үзжээ.

 

Энэ хуулиар албан тушаалаа урвуулан ашигласан, улсын мөнгийг үрэн таран хийсэн, авилга авсан этгээдийг өршөөхөөр зохицуулсан нь нийгэмд бухимдал төрүүлж, Ерөнхийлөгч ч  эсэргүүцэж байгаа мэдэгдсэн.

 

Өршөөл үзүүлэх тухай хуулийн 9 дүгээр зүйлд заасан Өршөөлд хамааруулахгүй нөхцөлд байдалд авлига, албан тушаалаа урвуулсан ашигласан гэх зэрэг ноцтой хэргүүдийг оруулаагүй орхигдуулсан байна. АТГ-ын Мөрдөн шалгах хэлтэст шалгагдаж байгаа 40 гаруй эрүүгийн хэрэг, прокурор, шүүхийн шатанд яллах дүгнэлт үйлдүүлэхээр шилжүүлсэн хянагдаж байгаа, түдгэлзүүлсэн хэргүүдийн цаана 32 гаруй тэрбум төгрөгийн хохирлын асуудал  замхрах аж.

 

Тиймээс Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн зүгээс Өршөөл үзүүлэх тухай хуулийн 9 дүгээр зүйлийн 9.1.3-т заасан Өршөөлд хамааруулахгүй нөхцөл байдалд Хээл хахууль авах, Төрийн албан тушаалтан албаны эрх мэдэл буюу албан тушаалын байдлаа урвуулах, Төрийн албан тушаалтан эрх мэдлээ хэтрүүлэх, Хууль бусаар хөрөнгөжих, Төсвийн хөрөнгийн хууль бусаар зарцуулах, Бусдын эд хөрөнгийг залилан мэхлэж авах, Бусдын эд хөрөнгийг завших, үрэгдүүлэх зэрэг гэмт  хэргүүдийг нэмж тусгах нь зүйтэй гэсэн байр суурийг баримталжээ.

 

Хэрэв Өршөөлийн хууль Ерөнхийлөгчийн хоригийг хүлээн авалгүй хэрэгжвэл энэ явдал үнэхээр хортой үр дагавартай, аюултай гэдгийг Ерөнхийлөгчийн хуулийн зөвлөх Ч.Өнөрбаяр хэвлэлд өгсөн ярилцлагадаа онцолжээ.

 

Энэ удаагийн Өршөөлийн хуульд залилангийн хэргийг хамруулсан гэж хууль тогтоогчид онцолж байсан.

 

Хэдэн жилийн өмнө Өршөөлийн хууль батлагдсаны дараахан хорих ангиудад хийсэн сурвалжлага телевизээр гарч байлаа. Хууль хэрэгжиж эхлэхэд залилангийн хэргийг өршөөлд хамруулаагүй байлаа. Залилангийн хэрэгт холбогдсон хоригдлууд өршөөлд хамрагдаагүйдээ цухалдаж, бухимдаж  “Зүгээр явж байхад өөрсдөө мөнгөө барьж  авчирч өгчихөөд, долоо ч хоноогүй нэхэж, асуудал үүсгэн, хууль цагдаа болсон. Бид ямар хүн алж хүрээ талсан биш өршөөлд хамруулж яагаад болдоггүй юм. Ер нь мөнгөө өгсөн өөрсдийнх нь л хохь ш тээ” хэмээн ярилцлага өгч байсан нь санаанаас гардаггүй юм. Бусдын мөнгийг залилж, мэхэлж авчихаад гэмшдэггүй юм байх даа гэсэн бодол төрж билээ.

 

Бусдын мөнгийг залилж, мэхэлж авчихаад хохирлыг нь барагдуулдаггүй, уг үйлдлээ удаа дараа давтдаг. Ер нь бусдыг нэг удаа залилсан этгээд энэ үйлдлээ удаа дараа давтдаг гэмтэй. Тиймээс ч залилангийн хэргийг нэг удаагийнхаар бус удаа дараа давтан үйлдсэн хэргээр ял оноодог.

 

Харин энэ удаа залилангийн хэргээр шалгагдаж, ял эдэлж байгаа хоригдлуудыг өршөөнө гэсэн байсан. Үүнд Ерөнхийлөгч эсрэг байр суурь илэрхийлж, Эрүүгийн хуулийн 148.4-т заасан “Бусдын эд хөрөнгийг залилан мэхэлж авах гэмт хэрэг нь нийгмийн хор аюулын хэр хэмжээ өндөр, иргэн, аж ахуй нэгж байгууллагад онц их хэмжээний хохирол учруулж, хохирол нөхөн төлсөн тохиолдол тун бага байдаг” учраас энэ зүйл ангийг Өршөөлд хамруулах боломжгүй гэж үзжээ. Тухайлбал, одоогийн байдлаар дээрх зүйл ангиар шалгагдаж буй 116 гэмт хэргийн цаана 5559 хохирогчийн эрх ашиг, нийт 93 тэрбум гаруй төгрөгийн хохирлын асуудал замхрах болоод байгаа аж.

 

Энэ удаагийн Өршөөл үзүүлэх тухай хуульд гэмт хэрэг анх буюу давтан үйлдсэн, гэмт хэргийн ангилал /хөнгөн, хүндэвтэр, хүнд, онц хүнд/, түүнчлэн нас, хүйс, хувийн байдлыг үл харгалзан ялаас өршөөн хэлтрүүлэхээр заасан. Энэ нь ялаас өршөөн хасах болон өршөөлд хамруулахгүй нөхцөл байдалд зааснаас бусад бүх тохиолдолд өршөөлд хамрагдаж суллагдах боломжийг ялтнуудад бий болгожээ.

 

1991-2009 оны хооронд гаргасан Өршөөл үзүүлэх тухай хуулиудад гурав ба түүнээс дээш удаа гэмт хэрэг үйлдэж, хорих ял шийтгүүлсэн, урьд санаатай гэмт хэрэг үйлдэж хорих ял эдэлж байсан ялгүйд тооцох хугацаа болоогүй байхад гэмт хэрэг санаатай үйлдэж, дахин хорих ял шийтгүүлсэн, өршөөл үзүүлэх тухай хуулиар өршөөлд хамрагдсан болон уучлагдсан боловч дахин гэмт хэрэг санаатай үйлдсэн хүмүүсийг өршөөлд хамруулахгүй байхаар заасан байжээ.

 

Харин энэ удаагийн Өршөөл үзүүлэх тухай хуулиар дээрх төрлийн зохицуулалтыг огт тусгаагүй, Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн зарлигаар уучлагдан хорих ялаас чөлөөлөгдсөний дараа дахин гэмт хэрэг санаатай үйлдсэн ялтан өршөөлд хамрагдах боломж бүрджээ. Энэ нь өмнөх Өршөөлийн тухай хуулиудад баримталж байсан зөв зүйтэй зарчмаас ухарсан алхам болж байгаа гэж Ерөнхийлөгч үзсэн байна.

 

Ийнхүү Ерөнхийлөгч Өршөөлийн тухай хууль хэсэгчлэн хориг тавьжээ. Одоо УИХ-ын  дарга ээлжит бус чуулганыг товлон хуралдуулж, хоригийг хэлэлцэх байх. Өршөөлийн хуулийг хаалттай дэгээр хэлэлцсэн. Харин Ерөнхийлөгчийн тавьсан хоригийг нээлттэй хэлэлцдэг заалттай аж.

 

Тиймээс УИХ Ерөнхийлөгчийн тавьсан хоригийг хүлээж авах уу, баталсан хуулиа хамгаалах уу гэдгийг харах үлдлээ.

 

Н.Энхбат

СЭТГЭГДЭЛ БИЧИХ

ЗОЧИН:
ИХ ХУРЛАА ТАРААЖ ЗАСАГЛАЛАА ӨӨРЧЛӨХГҮЙ БОЛ УЛС МААНЬ МӨХЛӨӨ
2015-10-09
Зочин:
ХҮЛЭЭЖ БАЙНА ХҮЛЭЭЖ БАЙНА
2015-08-19
Зочин:
Өршөөлийн хууль батлагдсанаас хойш нийгмийн зарим хэсэгт хүлээлт үүслээ. Хуулийг хэрхэн хэрэгжих бол, манай хүнийг, хүүхдийн үйлдсэн хэрэг өршөөлд хамрагдах болов уу хэмээн телевиз, радио, сонин сайтын мэдээллийг чих тавин, сураг чимээ сонсч суугаа ар гэрийнхэн цөөнгүй. Гэнэн томоогүй, санамсаргүйгээсээ хэрэг төвөгт орооцолдон ял эдэлж байгаа үр хүүхэд, хань ижлээ хэзээ суллагдахыг хоног тоолон хүлээцгээж байна.
2015-08-19
бибид:
Їхэж хэвтсэн юмнууд.Та нар дараагийн сонгуулийн дараа бїгд наад газар луугаа орно,эсвэл гадаад руу зугатна даа
2015-08-19
Зочин:
энхбаяр луу л дайрах юм. өчүүхэн бээжин хавнууд.ХОРОН МУУ САНААТАН ӨӨРИЙН ТЭНЭГЛЭЛДЭЭ ТЭЭГЛЭЖ БҮДЭРЧ УНАДАГ. элбэгдорж минь дээ. та улс төрч биш өчүүхэн нэг муу эмгэн шулмас байна. ичиж байна чамаа
2015-08-19
Dashka:
Zaisan Soyombo hothond 2 uruu bair Zarna Tel 9999-1017
2015-08-19
Зочин:
gutsaa chi
2015-08-18
YERONHIILOGCHIIN ZOV:
IDSEN UUSAN ZALILSAN MONGOO TOLCHIHOOD SHORONDOO SAIHAN JARGAARAI HOGIIN AVILGACHID TA NAR ORSHOOGDNOO GONJIIN JOO SHUU NOVSHNUUD BUGD UHVEL TAARNA
2015-08-18
Ард даатгал:
Монголчуудаа ард даатгалд бvv даатгуул яагаад?99971212 asуу
2015-08-18
Зочин:
ter prokuroruudiin hundetgeliin hural deer ug helj baigaag ni halit harsan chini 20 r zuund Hitler neg shuls ni uscheed muuhai orliood zanalhiileed baidag dur zuragtai yamar adilhan baivaa neeree
2015-08-18
Зочин:
Манай нам дараагийн сонгуульд навс ялагдана сонгуульд ялах ялагдах нь ч яахав шоронд орохгүй л байвал боллоо дэндүү их хусчихлаа гээд залбирч суугаа даа тиймээс эрхэм гишүүдээ золиг гэж эд нар бурхан шүтээд залбирч суух хүн мөнүү
2015-08-18
Зочин:
АН нам засгаас буухдаа бөгсөө ухуул хаасан айж байна юун намын нэр хүнд ёстой хээгээ алджээ тэр агаарын хөлөг авч зугтаасан нөхөхийг харин өршөөж болохгүй шүү ха ха ха
2015-08-18
150.129.142.141:
150.129.142.141 болиочээ. Хошин шог нөхөр вэ!
2015-08-18
Sorry:
Авилгачид идсэн мөнгөө бүгдэд тэгш хуваасан бол магадгүй. ккк
2015-08-18
Зочин:
HEEL HAHUULI AVILGALIIN HERGIIG ANH UDAA HIISEN GEJ BAIHGUI. HIISEN L BOL YUN ORSHOOH TSAAZAAR AVAH HEREGTEI. AVILGACHID ALBAN TUSHAAL ERH MEDLEE ASHIGLAJ ULSIIN OMCH HORONGO ARD TUMNII MONGOND SHUNASAN IDEJ UUSAN ASHIGLASAN LUIVARCHIDIIG ORSHOOH HEREGGUI. HARIN HUULIIN HAMGII HATUU SHIITGELIIG HULEELGEH HEREGTEI. TSAAZAAR AVAH HEREGTEI. TEGJ BAIJ ULS TSAASHID SHUDRAGA BOLJ ULS HOGJINO. ODOO BOL AVILGACHIN HEEL HAHUULIIN HERGIIN TOIRON HUREELELIIG DAGASAN HUDAL HUURMAG YAVDAL MONGOLOOR DUUREN BAINA.
2015-08-18
Зочин:
ОДОО БҮР ГЭМТ ХЭРЭГТНҮҮДИЙГ БААТАРЛАГ ҮЙЛС БҮТЭЭСЭН ЮМ ШИГ ӨРГӨМЖЛӨХ НЬ ШИВ ДЭЭ. ИНГЭЖ ДОНГОСООД ОЛОН ЮМ ЭРЭЭЧЭЭД БАЙГАА ХҮМҮҮС ӨӨРСДӨӨ ГЭМТ ХЭРГИЙН ХОХИРОГЧ БОЛОХООРОО ТЭДНИЙ ГЭМТ ҮЙЛДЛИЙН ХОР УРШГИЙГ ОЙЛГОХ БАЙХ. ЭНЭ ЦАГ ҮЕД ХОХИРОГЧДЫН ТӨЛӨӨ ДУУГАРЧ БАЙГАА ХҮН БАЙНА УУ.
2015-08-18
маша:
Ерөнхийлөгя зангаргаа харууллаа.Хориг тавьсан нь хамгийн зөв шийдэл байлаа.Иргэд ихээр дэмжиж байна.
2015-08-18
маша:
Хоригийг дэмжиж байна.
2015-08-18
Зочин:
BUGED ORSHOOL JIGD BAIX ESTOI
2015-08-18
Зочин:
gutsaa chi
Sorry:
Авилгачид идсэн мөнгөө бүгдэд тэгш хуваасан бол магадгүй. ккк
Зочин:
BUGED ORSHOOL JIGD BAIX ESTOI
2015-08-18
Зочин:
BUGED ORSHOOL JIGD BAIX ESTOI
2015-08-18
Зочин:
BUGED ORSHOOL JIGD BAIX ESTOI
2015-08-18
Зочин:
XYYLI GARGAJ BAIGAA YUM BOL BUX XUMUUST IJIL UILCHLEX ESTOI BISH UU JIJIG CH TOM CH BUGD L ALDAJ ENDSEN YLS SHUU DEE NEG CH GESEN XUN SHORONGOOS GARAAD AAV EEJ , XANI, UR XUUXED GERTEE OCHIJ BAIVAL SAIXAN BAINA , IDEJ YYGAAGUI DARGA DAAMAL MONGOLOOS EREED NEG CH BAIXGUI SHUU DEE ELBEGDORJOO TA INGEJ MYYXAI XUNIIG UZEN YADXAA BOLIOROO OVOL ZUGEER BOX UZEJ BAIXAD NI UXEX GEED BAISAN MYYXAI BAISAN SHUU YUM EELJTEI GEDGIIG SANAJ BAI 2 JILIIN DARAA TANIIG DOLOOX GOOD SHORDOOD BAIGAA XUMUUS CHINI TANIXGUI SHUU YU UNEN TER UNEN
2015-08-18
150.129.142.141:
150.129.142.141 болиочээ. Хошин шог нөхөр вэ!
туул:
ерөнхийлөгчийн хоригийг дэмжиж бна өршөөлийн хуулиар өршөөгдөх ёстой улсууд нь өршөөгдөөд гараасай гэж хүсэж байна.
2015-08-18
туул:
ерөнхийлөгчийн хоригийг дэмжиж бна өршөөлийн хуулиар өршөөгдөх ёстой улсууд нь өршөөгдөөд гараасай гэж хүсэж байна.
2015-08-18
маша:
Ерөнхийлөгя зангаргаа харууллаа.Хориг тавьсан нь хамгийн зөв шийдэл байлаа.Иргэд ихээр дэмжиж байна.
маша:
Хоригийг дэмжиж байна.
туул:
ерөнхийлөгчийн хоригийг дэмжиж бна өршөөлийн хуулиар өршөөгдөх ёстой улсууд нь өршөөгдөөд гараасай гэж хүсэж байна.
2015-08-18
sambuu:
ymartai ch tur tumur nvvree neg bus udaa zuulluj urshuuliin huuli garsand olon niitiin neg heseg ni uurlaj buhimdaj harin neg heseg ni demjij bna ymartaa ch er hvn aldaj ereg neg nurdagiin adilaar aldaa gargadaggvi hvn gej haana bhaw dee urshuuh ystoig ni urshuuj neg uda ch gsen bolomj olgowol zvgeer sanagdaj bna harin idej uusnaaraa diildehgvi bga hvmvvsiig urshuuliin huulind hamruulahgvi bwal taarna erunhiilugchiin horigiig demjij bna
2015-08-18
sambuu:
ymartai ch tur tumur nvvree neg bus udaa zuulluj urshuuliin huuli garsand olon niitiin neg heseg ni uurlaj buhimdaj harin neg heseg ni demjij bna ymartaa ch er hvn aldaj ereg neg nurdagiin adilaar aldaa gargadaggvi hvn gej haana bhaw dee urshuuh ystoig ni urshuuj neg uda ch gsen bolomj olgowol zvgeer sanagdaj bna harin idej uusnaaraa diildehgvi bga hvmvvsiig urshuuliin huulind hamruulahgvi bwal taarna erunhiilugchiin horigiig demjij bna
2015-08-18
sambuu:
ymartai ch tur tumur nvvree neg bus udaa zuulluj urshuuliin huuli garsand olon niitiin neg heseg ni uurlaj buhimdaj harin neg heseg ni demjij bna ymartaa ch er hvn aldaj ereg neg nurdagiin adilaar aldaa gargadaggvi hvn gej haana bhaw dee urshuuh ystoig ni urshuuj neg uda ch gsen bolomj olgowol zvgeer sanagdaj bna harin idej uusnaaraa diildehgvi bga hvmvvsiig urshuuliin huulind hamruulahgvi bwal taarna erunhiilugchiin horigiig demjij bna
2015-08-18
sambuu:
ymartai ch tur tumur nvvree neg bus udaa zuulluj urshuuliin huuli garsand olon niitiin neg heseg ni uurlaj buhimdaj harin neg heseg ni demjij bna ymartaa ch er hvn aldaj ereg neg nurdagiin adilaar aldaa gargadaggvi hvn gej haana bhaw dee urshuuh ystoig ni urshuuj neg uda ch gsen bolomj olgowol zvgeer sanagdaj bna harin idej uusnaaraa diildehgvi bga hvmvvsiig urshuuliin huulind hamruulahgvi bwal taarna erunhiilugchiin horigiig demjij bna
2015-08-18
Зочин:
ӨШӨӨ АВАХ АЖИЛЛАГАА ТАСАЛДВАЛ ЭБЭ ТҮҮНИЙ БӨГСНИЙ ХҮТҮҮСТ АЮУЛТАЙ
2015-08-18
Зочин:
хууль хяналтын байгууллагуудыг удирдан ажиллуулж улс төрийн өс авах хэрэгсэл болгодог нь Өршөөлийн хуулиар хаагдсанд бачимдаад байна,
2015-08-18
zochin:
khorigiig khesegchilen tavisan ni mash zyv irgeded urshuul uzuulj baigaa bolokhoos enkhbayar metiin avligachdad urshuul uzuulvel tengeriin gesgeel khurtekh bailgui dee
2015-08-18