НИТХ-аас “Найрсаг Улаанбаатар” хөтөлбөрийг 2014 онд баталж, хэрэгжүүлж эхэлсэн. Хөтөлбөрийн хүрээнд “Даншиг наадам-Хүрээ цам” шашин соёлын их наадмыг өнгөрсөн онд зохион байгуулсан. Тэгвэл уг наадмыг энэ оны наймдугаар сарын 6,7-ны өдрүүдэд тэмдэглэн өнгөрүүлэхээр болжээ. Энэ талаар НЗДТГ-ын дарга Ё.Гэрэлчулуун, Засаг даргын орлогч Ц.Энхцэнгэл, Гандантэгчилэн хийдийн лам Х.Бямбажав нар мэдээлэл хийлээ.

Энэ жилийн наадмын үеэр Чингисийн талбайд 500 лам хуварга, сүсэгтэн олонд зориулан ном хурах юм байна. Мөн 300 гаруй уран нугараач оролцсон “Уул усны домог” уран нугаралтын фестивалийг задгай талбайд тоглохоор болжээ. Түүнчлэн “Эвлэх уянга буюу ер бусын эрчим” этник мюзиклийг Чингисийн талбайд тоглохоос гадна бурхан шашны зан үйл болох цам харайх ёслол, лам хуваргуудын дунд ном хаялцан ур чадвараа гайхуулах, унзад, голч нарын тэмцээн балин, тосон урлалын тэмцээн зохиохоор төлөвлөсөн байна.

Хүй долоон худагт хүчит бөхийн барилдаан, хурдан морьдын уралдаан, сурын тэмцээн уламжлал ёсоор зохиогдоно. Бөхийн барилдааныг төрийн наадмын цол, зэргийг харгалзахгүйгээр даваа бүрт барилдах бөхчүүдийг сугалаа сугалуулж, оноолтоор барилдуулах аж. Өнгөрсөн жилийн Даншиг наадмаар барилдаж арслан цол авсан бөх энэ жилийн наадамд түрүүлбэл аварга цол авч 60 сая төгрөгөөр шагнагдах юм байна. Наадамд барилдаж цол авсан бөхчүүдийг 15-60 сая хүртэл төгрөгөөр шагнах аж. Тухайлбал, даншгийн начин 15 сая, чимэгтэй начин 20 сая, даншгийн заан 25 сая, чимэгтэй заан 30 сая, даншгийн арслан 50 сая төгрөгийн шагналтай байх аж.

НЗДТГ-ын дарга Ё.Гэрэлчулуун

-Улаанбаатар хотыг бүс нутгийн аялал жуулчлалын төв болгох зорилгоор “Найрсаг Улаанбаатар” хөтөлбөрийг хэрэгжүүлж 2 дахь жилийнхээ арга хэмжээг зохион байгуулахаар төлөвлөж байна. Хөтөлбөрийн хүрээнд бид өнгөрсөн жил соёл урлаг, спортын 30 гаруй арга хэмжээг зохион байгуулсан. Энэ ажлын үр дүнд Улаанбаатар хотыг зорин ирж буй жуулчдын тоо 3-6 хувиар өссөн үзүүлэлт гарсан. Нийтдээ нийслэлийн төсөвт 20 гаруй тэрбум төгрөгийн орлого оруулсан нааштай үр дүн гарч байгаа. Мөн дэлхийд аялж болох 16 орны нэгээр Монгол нэрлэгдсэн. Үүнээс хийгдсэн ажлын үр дүнг харж болохоор байна. Хөтөлбөрийг бид сайн хэрэгжүүлж чадах юм бол бүс нутгийнхаа аялал жуулчлалын асуудлаа шийдэхэд ойрхон байна. Өнгөрсөн жилийг харгалзан үзэж энэ ажлыг эрт эхлэх нь зүйтэй юм байна гэж шийдсэн. Учир нь иргэд зуны амралтаа зохицуулах, гадаадын найз, түнш нараа урих зэрэг ажлыг төлөвлөх болов уу гэж үзэж 2016 онд хэрэгжүүлэх ажлыг ил захидал хэлбэрээр нийслэлчүүддээ тарааж эхлэх гэж байна. Даншиг наадмын дараа өдөр буюу наймдугаар сарын 8-нд Зүүн хойд Азийн хотын дарга нарын форум болно. Үүгээр хотуудын ногоон хөгжлийн асуудлыг хэлэлцэнэ. Өөрөөр хэлбэл, олон улсын арга хэмжээг Даншиг наадамтай холбож хийх юм.

Гандантэгчилэн хийдийн лам Х.Бямбажав

-IV богд Жавзандамбын санаачилга зарлигаар хүрээний их хамба ламын зохиосон номын дагуу дэглэж 1811 онд Хүрээ цам анх гарч ирсэн байдаг. Үүнээс хойш 1937 он хүртэл тасралтгүй хөгжсөн. Гэвч их хэлмэгдүүлэлтийн үе болж Хүрээ цам олон жил тасарсан. 1999 онд Гандантэгчилэн хийд сэргээсэн ч үүнээс хойш дахин сэргээж хүч хүрэхгүй байсаар 2015 онд дахин сэргээсэн сайхан үйл явдал болсон. Шашин соёлынхоо уламжлалыг бид ном ёсных нь дагуу сэргээж чадсан гэж бодож байна.

НИТХ-аас баталсан шийдвэрийн дагуу өнгөрсөн жил 3.2 тэрбум төгрөгийг “Найрсаг Улаанбаатар” хөтөлбөрийн хүрээнд зарцуулсан байна. Энэ жилийн төсөв мөн адил батлагджээ. Нийслэлийн жилийн төсвөөс уг хөтөлбөрт 5 хүртэлх хувийг зарцуулах бололцоотой байдаг аж. Даншиг наадамд зарцуулах 3.2 тэрбум төгрөг дээрх хувьд хүрэхгүй өртөг гэдгийг албаныхан хэлж байлаа. Үүнээс Даншиг наадамд 500 орчим сая төгрөг зарцуулах аж.

Г.Тэгшсүрэн