Шалгалтын материалд миний мэдэхгүй олон тоо байна

Эдийн засгийн байнгын хороо хуралдлаа. Хуралдаанаар Санхүүгийн зохицуулах хорооны 2016 оны үйл ажиллагааны, болон ҮСГ-ын тайланг тус тус хэлэлцлээ. Дараагаар нь Монголбанкинд хийсэн шалгалттай холбогдуулан авах арга хэмжээний тухай УИХ-ын тогтоолын төслийг хэлэлцэв. Өмнө нь энэ асуудлаар УИХ дахь бүлэг завсарлага аваад байсан юм. УИХ дахь АН-ын бүлгийн дарга Д.Эрдэнэбат:
-АН-ын бүлэг энэ асуудлаар завсарлага авсан. Монголбанкинд хийсэн шалгалтын дүнгийн асуудлаар АН-ын бүлэг дүгнэлт гаргах ёстой гэж үзэж байгаа. Монголбанкинд хийсэн шалгалт нь Төв банкны хуулиар хамгаалагдсан хараат бус байдалд нь шууд халдсан байна. Мэргэжлийн бус алдаатай дүгнэлт гаргасан гэж АН-ын бүлэг үзэж байна.
Монголбанкны тусгай эрхээр олгогдсон дотоод эрх үүрэг мөнгөний бодлогод оролцсон нь хууль ноцтой зөрчсөн гэж үзэж байгаа. Дүгнэлтийг өөрсдийн үзэмжээр гаргасан. Монголбанкны Ерөнхийлөгчид хариуцлага тооцохдоо шүүхийн шинжтэй тогтоол оруулж ирсэн. Монголбанкны Ерөнхийлөгчид арга хэмжээ авахдаа “улсад онц их хэмжээний хохирол учруулсан” гэж шүүхийн дүгнэлт оруулж ирсэн, эрээ цээргүй ялын тогтоол байгаа учир бид хатуу байр сууриа илэрхийлнэ. Тиймээс энэ тогтоолыг хэлэлцэх шаардлагагүй гэсэн зарчмын зөрүүтэй санал оруулж байна хэмээлээ.
Ингээд зарчмын зөрүүтэй саналаар санал хураалт явуулахад гишүүдийн олонхи дэмжсэнгүй. Тиймээс УИХ-ын тогтоолын төслийг хэлэлцэж эхэллээ. Хэлэлцэж байгаа асуудалтай холбогдуулан УИХ-ын гишүүн З.Нарантуяа “Ажлын хэсгийн шалгалтын зорилго юу байсан юм бэ?” асуув.
Ажлын хэсгийн ахлагч Т.Аюурсайхан:
-Монголбанкны Ерөнхийлөгч нэр бүхий 14 аж ахуйн нэгжид 124 тэрбум төгрөгийн зээл олгох шийдвэрийг гаргасан. Ажлын хэсэг 2012-2016 оны Монголбанкны үйл ажиллагааг шалгах үүрэгтэй. Нийтдээ 10 гаруй зүйл заалтаар шалгалт явуулсан. Хууль зөрчиж үү гэдгийг шалгасан гэсэн хариулт өгсөн юм.
Монголбанк аж ахуйн нэгжтэй гэрээ байгуулаагүй арилжааны банкуудтай гэрээ байгуулсан байна. Өнөөдрийн байдлаар 3 их наядын своп зээлийн алдагдалтай аж. 2016 онд 1.6 их наяд төгрөгийн алдагдалд орж байжээ. Энэ нь зээлийн хүүгийн алдагдал гэнэ. 400 тэрбум төгрөгийн алдагдал нь валютын ханшийн алдагдал гэнэ. Гишүүн Д.Дамба-Очир:
-Зээл аваад өгөөгүй байгаа байгууллагуудыг нэрлэх хэрэгтэй. Нууцлах шаардлагагүй гэсэн юм. Үүнд Ажлын хэсгийн ахлагч Т.Аюурсайхан:
-Байгууллагын нууц нэрээр олон мэдээллээ нууцалсан. Байгууллагын нууцыг төрийн нууцтай адилтгасан. Хууль бус журам баталсан байсан. Үүний цаана 75 мэдээллийг нууцалсан байсан юм. 45 зөрчилтэй аж ахуйн нэгж байгаа. Үүнийг олон нийтэд ил болгоно гэлээ.
УИХ-ын гишүүн Д.Эрдэнэбат:
-МАН үүнийг улстөржүүлж байна. Өнөөдрийн бүх хэвлэлд МАН-ын төлбөртэй нийтлэл гарсан. Монголбанк бол төрийн бодлого явагддаг. Монголбанкны одоогийн Ерөнхийлөгч Н.Баяртсайханыг өмнөх Ерөнхийлөгч Н.Золжаргалыг их хэмжээний мөнг шамшигдуулсан гэж шүүхэд өг гэсэн хатгалга явуулаад байна. Нэг хүнийг ялласан тогтоол хэдэн удаа гаргах юм бэ? Энэ банк хамтын удирдлагатай явж байсан. Өнөөдөр Б.Жавхланг дуугүй байгааг би ойлгож байна. Монголбанкаар өөрөөр нь Ерөнхийлөгчийг нь яллуулах гэж байна. Яагаад бид ОУВС-гийн бага хүүтэй долларын төлөө явчихаад дотоодын компаниудаа яллах гээд байна. Энэ тогтоолыг хэн, яах гэж боловсруулсан бэ?
Ажлын хэсгийн ахлагч Т.Аюурсайхан:
-УИХ-ын Эдийн засгийн байнгын хорооны тогтоолоор ажлын хэсэг байгуулсан. 2012-2016 оны Монголбанкны үйл ажиллагаанд шалгалт хийх зорилготой ажлын хэсэг. Н.Баяртсайханаар Н.Золжаргалыг яллуулах гэсэн зүйлгүй. Шалгаад үзэхэд хохирогч нь Монголбанк.
УИХ-ын гишүүн О.Баасанхүү:
-Хохирогч нь Монголбанк юм бол өөрсдөө хууль хяналтын байгууллагадаа хандана биз. Хуулийн ямар заалтыг зөрчсөнийг гаргах хэрэгтэй. Үүнийг улстөржихгүйгээр ярих хэрэгтэй. Нууц гээд байгаа зүйлээ ил болгох хэрэгтэй. Аж ахуйн нэгжүүдийн сонгон шалгаруулалтыг яаж хийснийг би асуугаад байгаа юм. Аль нэг намын дэмжлэгтэй аж ахуйн нэгж л тендэр, зээл авдаг.
УИХ-ын гишүүн З.Нарантуяа:
-Хариуцлагагүй ажилласан хүмүүст хариуцлага тооцох нь зөв. Гэхдээ ямар нэг хариуцлага хүлээлгэхийн тулд хүлээлгэж болохгүй. Монголбанкны хүмүүс болзошгүй алдагдал гэж тайлбар хийж байна. Ийм бодитой биш зүйл дээр хариуцлага ярих гэж байна.
УИХ-ын гишүүн Б.Жавхлан:
-Өмнө УИХ-ын үед Зөвлөлийн зарчмаар хуралдаад шийдээрэй гэж Ерөнхийлөгчид үүрэг өгсөн байж магадгүй. Гэхдээ яг тийм байж чадаагүй шүү. Төвбанкны Ерөнхийлөгч өөрийн эрх үүргийн хүрээнд гурван Ерөнхийлөгчийнхөө чиг үүргийг тогтоож өгдөг. Би дотоод асуудал буюу IT хариуцсан чиг үүргийг хүлээж байсан. Шалгалтын материалд миний мэдэхгүй олон тоо байна. 3.1 их наяд төгрөгийн алдагдлын 1.7 их наяд нь 2016 онд бий болсон. Үүнийг задлаад харахаар 2016 оны эхний 6 сард болсон гэрээ хэлэлцээрүүдтэй холбоотой юм байна. Үүнийг л бодит уу, бодит бус уу гэдгийг ялгаж харах хэрэгтэй.
Н.Энх
СЭТГЭГДЭЛ БИЧИХ