Төрийн ямар нэг албан тушаалд очсон л бол хэмжээгүй эрхт хаан мэт аашлагчид олон. Зөвхөн өндөр албан тушаалтан эсвэл өөрийн хамааралтай хүмүүст үйлчлэх ёстой мэтээр ажил, албандаа ханддаг нь авлига, хүнд суртал гарахын үндэс суурь болдог. Гарыг нь хүндрүүлээгүй нэгнийг хясан боогдуулж, ажлаас нь хойш чангаадгийн сонгодог жишээг Эрүүл мэндийн яамныхан гаргажээ. Түүнийг нь АТГ тогтоож, мөрдөн шалгаж байна. 

Эрүүл мэндийн яамны Төрийн захиргаа удирдлагын газрын тусгай зөвшөөрлийн асуудал хариуцсан албан хаагчид болон орон тооны бус шинжээч нар 2019 онд нэр бүхий аж ахуйн нэгжүүдээс “тусгай зөвшөөрөл”-ийн хүсэлт, төслийг хүлээн авч, шийдвэрлэхдээ удаа дараагийн үйлдлээр зохиомол хүнд суртал гаргаж хясан боогдуулах замаар хахууль өгөхөөс өөр аргагүй байдалд оруулж, хахууль авсан байна. Мөн 2018 оны 09 дүгээр сард өөрсдийн хамаарал бүхий иргэний нэр дээр компани үүсгэн байгуулж, эм, эмнэлгийн тоног төхөөрөмж нийлүүлэх  тусгай зөвшөөрлийг хууль бусаар гаргуулж, эрх мэдэл, албан тушаалын байдлаа урвуулан ашигласан хэргийг АТГ шалгаж байна. Төрийн албан тушаалтан иргэнд үйлчлэх ёстой. Гэтэл төрийн эрх мэдэл, албан тушаалаа ашиглан иргэнд албаар хүнд суртал гаргаж, ажлаа бүтээхийн төлөөх аргагүй байдалд оруулсан нь гэмт хэрэг. 

Тэгвэл Эрүүл мэндийн яамны Төрийн захиргаа удирдлагын газрын тусгай зөвшөөрлийн асуудал хариуцсан албан хаагчид болон орон тооны бус шинжээч нар яагаад ийм хүнд суртал гаргах болов? Үүнийг АТГ судалжээ. Ингэхдээ Эрүүл мэндийн яам, Эрүүл мэндийн хөгжлийн төвд ажиллаж, огт хяналтгүй, зах замбаараагүй үйл ажиллагаа энэ байгууллагуудад явагддагийг тогтоосон байна. Тухайлбал

• Эрүүл мэндийн яам, Эрүүл мэндийн хөгжлийн төв эрх, тусгай зөвшөөрөл олгохтой холбоотой харилцааг зохицуулсан хуулийг дагаж мөрддөггүй

• Бодлогын баримт бичиг, журмыг хэсэг бүлэг хүмүүст тохируулан гаргадаг

• Удирдлагын зүгээс эрх олгох, тусгай зөвшөөрөл олгох үйл ажиллагаатай холбоотой салбарын өдөр тутамд гардаг хүндрэл бэрхшээлийг арилгах, авлига, ашиг сонирхлын зөрчил, хүнд суртал, чирэгдэл үүсгэгч шалтгаан нөхцөлүүдийг судлан тогтоох хүсэл эрмэлзэл, санаачлага байхгүй, хяналт тавьдаггүй

• Тусгай зөвшөөрөл хариуцсан ажлын байранд туршлагагүй, ашиг сонирхлын зөрчилтэй этгээдүүдийг томилсон

• Ажлын байрны тодорхойлолтыг албан хаагчид тохируулан боловсруулдаг

• Зөвшөөрөл олгох үйл явц, эрх зүйн баримт бичиг, зөвшөөрөл эзэмшигч нарын мэдээлэл ил тод биш зэрэг шалтгаан нөхцөл тогтоогдсон байна.

Татвар төлөгчдийн мөнгөөр цалинжиж, төрийн нэрийн өмнөөс ажиллаж байж иргэнд хүнд суртал гаргаад зогсохгүй дүрэм журмыг өөрсдөдөө зориулан зохиодог гэсэн үг. Хамгийн харамсалтай нь энэ байдлыг хянаж тогтоох, таслан зогсоох ажлыг Эрүүл мэндийн яамны удирдлагууд хийдэггүй. Сайд, дэд сайд, төрийн нарийн бичгийн даргаас эхлээд газрын дарга нар хүртлээ нүдэн балай, чихэн дүлий байсаар авлигын гэмт хэрэг гарах нөхцөлийг бүрдүүлсэн байна. Ийм байдал байхад мэргэжлийн бус сайд гэж ад үзэгдэх нь аргагүй. Эрүүл мэндийн сайд Д.Сарангэрэл салбарынхнаа өмгөөлөх дуртай. Бид сайндаа сүрьеэ өвчнийг илрүүлж, мундагтаа тэмбүү өвчинтэй тэмцэж байна гэж зарладаг. Тэгвэл доод албан тушаалтнууд нь авлигын хэрэгт холбогдчихлоо, одоо юу хэлэх вэ? Бүр баримт бичиг, ажлын байрны тодорхойлолтыг өөрсдөдөө зориулан зохиож байгаад авлига, ашиг сонирхлын сүлжээг бий болгочихож. Одоо ч өмөөрөх үү, Д.Сарангэрэл сайд аа?!

М.Болд