Зээлийн хүүг бууруулахыг ДЭМЖЭЭГҮЙ гишүүд

Өнгөрөгч долоо хоногт Зээлийн мэдээллийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн тогтоолын төслийг хэлэлцсэн. Уг хуулийн төслийг хэлэлцэх нь зүйтэй гэдэг дээр УИХ-ын гишүүдийн олонхи нь дэмжсэн.
Харин тус хуулийн төслийг хэлэлцэхийг ДЭМЖИХГҮЙ гэж санал өгсөн гишүүд:
Сангийн сайд Б.Жавхлан
Шадар сайд Т.Доржханд
Х.Болормаа
С.Ганбаатар
Г.Дамдинням
Ж.Батсуурь
Б.Баярбаатар
Ш.Бямбасүрэн
Э.Бат-Эрдэнэ нарын гишүүд дэмжээгүй санал өгчээ.
Хууль батлагдвал,
Нэгдүгээрт, Монголбанкны хар жагсаалт байхгүй болно. Өнөөдөр зээлийн мэдээллийн санд 1.6 сая иргэн бий. Үүний 200 мянга нь хар жагсаалтад бүртгэлтэй. Хар жагсаалт гэдэг бол маш харгис санхүүгийн ял. Магадгүй дунд нь зээлээ 7 хоног төлөөгүй байвал энэ зээлийг эргэн төлөөд дууссан ч зургаан жилийн хугацаанд хар жагсаалтад байлгах жишээтэй.
Тиймээс үүнийг болиулаад онооны системд оруулъя гэж байгаа юм. Онооны системд орсноор хар жагсаалт гэдэг зүйл байхгүй болж мөн зээлийн хүү нийтээрээ буурах нөхцөл бүрдэнэ. Бүхий л улс орнуудын судалгааг харахад ийм нөлөө үзүүлсэн байна. Тодруулбал, 28 орны судалгааг харахад зээлийн онооны системтэй болсны дараа 3.4-3.6 хувиар зээлийн хүү буурсан байна. Учир нь нэгд, бусад санхүүгийн байгууллагуудтай өрсөлдөх нөлөөг нь арилгаж байна гэсэн үг. Өнөөдөр иргэн ямар нэгэн банкны харилцагч болоход банкууд дотооддоо үнэлгээний системтэй байдаг. Тэр системээ гадагшаа задалдаггүй. Тэгэхээр тухайн банкны нөхцөлөөр л иргэд санхүүгийн үйлчилгээ авна. Онооны системтэй болчихвол энэ нь бусад банк, санхүүгийн байгууллагад оноогоо үзүүлээд үйлчилгээ авч болно. Хоёрт, банкны зардал буурна. Банкны нийт зардлын 63 хувь нь эх үүсвэрийн зардал байна. Энэ нь хадгаламжийн хүү гэж ойлгож болно. 15 хувь нь эрсдэлийн зардал, 22 хувь үйл ажиллагааны зардал. Онооны системтэй болсноор эрсдэл болон үйл ажиллагааны зардлаас хэмнэлт хийж болно. Учир нь тухайн иргэний эрсдэл ойлгомжтой байхаас гадна зээл олгохдоо эдийн засагч нар судалгаа хийгээд цаг зарцуулахгүй оноог нь хараад зээлээ өгч болно. 7 хоногт зээл олгодог процесс 0.6 өдөрт гэж байгаа юм. Нэг үгээр тал өдөрт зээл гаргадаг болно. Тухайн иргэнд судалгаа хийхгүй зээлийн оноог үндэслээд зээл олгоно гэсэн үг. Иргэний тухайд миний зээлийн оноо бол биет бус санхүүгийн хөрөнгө гэж ойлгож болно. Тэгэхээр илүү сахилга баттай болно.
Хоёрдугаарх эерэг нөлөө нь заавал өндөр барьцаа хөрөнгөтэй зээл өгнө гэсэн зүйл байхгүй болно. Учир нь зээлийн оноо нь иргэдийн биет бус хөрөнгө болж байгаа учраас үүгээрээ барьцаалаад зээл авна гэсэн үг.
Онооны системийн хувьд Монголбанк журам батална. Бүхий л улс оронд төрийн байгууллага нь журмаа батлаад хувийн хэвшил нь мөрдөөд явдаг. Энэ оноо бол иргэн болон банк санхүүгийн байгууллагын тэгш эрхийг хангаж өгнө. Өнөөдөр банк санхүүгийн байгууллага илүү давуу эрхтэй, иргэдийн эрх дутагдалтай байна. Банкуудыг хооронд нь өрсөлдүүлж таатай нөхцөлтэй санхүүгийн үйлчилгээ авах боломжийг нь нээж өгнө гэж ойлгож болно.
СЭТГЭГДЭЛ БИЧИХ