Монгол төгрөгт итгэх итгэл буурч, валютын хадгаламж өссөөр байна

Улаанбаатар хот — 2025 оны 5 сарын 15.
Монгол Улсын эдийн засгийн орчинд төгрөгийн ханшийн уналт, гадаад валютын өсөлтийн хүлээлт давамгайлж байгаа энэ үед иргэдийн санхүүгийн зан төлөвт томоохон өөрчлөлт ажиглагдаж байна. Үндэсний статистикийн хорооноос нийтэлсэн 2025 оны дөрөвдүгээр сарын нийгэм, эдийн засгийн үзүүлэлтээс үзэхэд, төгрөгийн хадгаламж буурч, харин валютын хадгаламж огцом өссөн нь иргэдийн төгрөгт итгэх итгэлд эргэлзээ үүсч байгааг илтгэнэ.

Төгрөгийн ханшийн сулрал иргэдийн санхүүгийн шийдвэрт нөлөөлж байна

Сүүлийн саруудад ам.доллар болон бусад голлох гадаад валютын ханш төгрөгийн эсрэг чангарч буй нь хэрэглэгчдийн хүлээлтэд хүчтэй нөлөөлж эхэлжээ. Иргэд, аж ахуйн нэгжүүдийн дунд төгрөгийн ханш цаашид ч сулрах эрсдэлтэй гэсэн болгоомжлол үүсч, хадгаламжаа гадаад валют хэлбэрээр байршуулах нь нэмэгдсээр байна.

Үндэсний статистикийн хорооноос мэдээлснээр, 2025 оны дөрөвдүгээр сарын эцэст төгрөгийн хадгаламж нийт 21.9 их наяд төгрөгт хүрсэн байна. Энэ нь өнгөрсөн оны мөн үетэй харьцуулахад 3.3 хувиар өссөн үзүүлэлт боловч сүүлийн нэг сарын хугацаанд 195.6 тэрбум төгрөгөөр буурсан дүнтэй байна. Энэхүү бууралт нь иргэд богино хугацаанд төгрөгийн ханшийн сулралтай холбогдуулан хадгаламжаа эрсдэл багатай, тогтвортой валют руу шилжүүлж байгааг харуулж байгаа юм.

Төгрөгийн нийт хадгаламжийн 87.4 хувийг буюу 19.2 их наяд төгрөгийг иргэд эзэлж байгаа бол 12.6 хувь буюу 2.8 их наяд төгрөгийг аж ахуйн нэгжүүдийн хадгаламж бүрдүүлж байна.

Валютын хадгаламж эрчимтэй өсөв

Харин валютын хадгаламжийн хэмжээ өмнөх сар болон оны мөн үеэс илүү хурдацтай өсөлттэй гарчээ. Дөрөвдүгээр сарын байдлаар нийт валютын хадгаламж 5.2 их наяд төгрөгт хүрсэн нь өмнөх оны мөн үеэс 20.1 хувиар буюу 874.4 тэрбум төгрөгөөр нэмэгдсэн бол зөвхөн сүүлийн нэг сарын хугацаанд 5.3 хувиар буюу 261.4 тэрбум төгрөгөөр өссөн үзүүлэлттэй байна.

Энэ нь иргэд, компаниуд гадаад валютын үнэ цэнийг илүү тогтвортой гэж үзэн хөрөнгөө төгрөгөөс шилжүүлж буйг харуулж байна. Валютын хадгаламжийн өсөлт нь зөвхөн хадгаламж эзэмшигчдийн хандлагаар хязгаарлагдахгүй, мөнгөний бодлогын тогтвортой байдал, инфляцын хүлээлт, гадаад валютын орох гарах урсгалтай ч шууд холбоотой юм.

Эдийн засагт үзүүлж болзошгүй сөрөг үр дагавар

Ийм төрлийн өөрчлөлтүүд нь улс орны санхүүгийн тогтвортой байдалд тодорхой эрсдэл дагуулдаг. Үндэсний мөнгөн тэмдэгтэд итгэл алдагдах нь хөрөнгө оруулалт буурах, төгрөгөөр хадгаламж хийж, зээл олгодог банкны салбарын үйл ажиллагаанд хүндрэл үүсэх нөхцөл байдал руу хөтөлж болзошгүй.

Мөн гадаад валютын эрэлт нэмэгдэхийн хэрээр төгрөгийн ханшид дарамт нэмэгдэж, валютын нөөцөд сөргөөр нөлөөлөх магадлалтай юм. Инфляци өндөр хэвээр байхад валютын хадгаламжийн өсөлт нь мөнгөний нийлүүлэлт, бодлогын хүүгийн үр нөлөөнд тодорхой хэмжээнд саад учруулах эрсдэлтэй.

Төгрөгийн ханшийн уналтад иргэд, аж ахуйн нэгжүүд богино хугацаанд хурдан хариу үйлдэл үзүүлж, санхүүгийн нөөцөө гадаад валют руу шилжүүлж байна. Энэ нь эдийн засагт эрүүл бус дохио өгч байгаа бөгөөд Монголбанк, бодлого боловсруулагчдын зүгээс үүнд анхаарч, тогтвортой байдлыг хадгалах зорилготой арга хэмжээ авах шаардлагатайг харуулж байна.