Монгол Улсын эдийн засаг сүүлийн жилүүдэд гүнзгий хямралтай нүүр тулж, төсвийн алдагдал түүхэнд байгаагүй өндөр түвшинд хүрээд байна. 2025 оны эхний хагасын байдлаар төсвийн алдагдал 3.3 их наяд төгрөгт хүрч, долоо хоногийн дотор улсын төсвийн орлого нэг их наядаар буурсан нь сүүлийн арван жилд байгаагүй том хэмжээний санхүүгийн доройтол болж буй. Энэ бол зөвхөн дэлхийн эдийн засгийн нөхцөл байдал төдийгүй дотоодын бодлогын алдаа, улс төрийн тогтворгүй байдалтай шууд холбоотой.

Харамсалтай нь, эдгээр сорилтод Монгол Улс улс төрийн тогтвортой, урагш харсан бодлогоор хариулахын оронд төрийг улам хэт данхайлган, бүтцийн давхардал бий болгосонЛ. Оюун-Эрдэнийн үед суурь шалтгаанууд улам гүнзгийрсэн. Тэрээр Монгол Улсын түүхэнд хамгийн удаан хугацаанд Ерөнхий сайдаар ажилласан ч үр дүн нь харин эсрэгээрээ төсвийн алдагдал, гадаадын хөрөнгө оруулалтын бууралт, бодлогын туйлшрал болон уул уурхайн салбар дахь стратегийн алдаанууд байлаа.

Улс орны эдийн засгийг сэргээхийн тулд ганцхан гарц бий. Тэр нь экспортыг тэлэх. Монгол Улс дэлхийн хамгийн эрэлттэй ашигт малтмалуудын нэг болох нүүрс, зэс, газрын ховор элементийн арвин нөөцтэй ч, бодлогын уялдаа холбоо, тогтвортой байдал дутсаны улмаас боломжоо ашиглаж чадахгүй байна. Уул уурхайн экспортыг нэмэгдүүлэхийн зэрэгцээ бид нүүрсэнд хэт хамааралтай эдийн засгийн бүтцийг солонгоруулж, стратегийн шинэ төслүүдийг эхлүүлэх шаардлагатай. Харамсалтай нь, улс төрийн богино хараатай, популист шийдвэрүүд энэ үйл явцыг гацааж байна.

Жишээ нь, Халзанбүрэгтэйн ордыг эдийн засгийн эргэлтэд оруулж, уул уурхайн шинэ төвлөрлийг бий болгох стратегийн ач холбогдолтой төсөл эхлээд байсан ч, улстөрийн нөлөөллөөр УИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалан уг ордыг түр хаах шийдвэр гаргасан. Энэ нь Монгол Улсын урт хугацааны хөгжлийг улс төрийн оноо авах богино хугацааны сонирхолд золиосолж буй алхам.

Үүний зэрэгцээ, БНХАУ-ын эдийн засгийн удаашрал, дотоодын барилгын салбарын хямрал зэрэг гадаад хүчин зүйлс манай экспортын гол салбар болох нүүрсний эрэлтэд сөргөөр нөлөөлж буйг бид мартаж болохгүй. Ийм нөхцөлд бид бүх хөрөнгө оруулалтаа нэг түүхий эдэд төвлөрүүлэлгүй, зэс, алт, газрын ховор элемент зэрэг өндөр нэмүү өртөг бүхий түүхий эд рүү чиглэсэн бодлого баримтлах нь стратегийн хувьд зайлшгүй хэрэгтэй алхам юм.

Монголын эдийн засаг өнөөдөр улс төрийн тогтворгүй байдал, менежментийн хариуцлагагүй байдлын золиос болж байна. Л.Оюун-Эрдэнэ Ерөнхий сайдын хугацаанд төр хэт данхар бүтэцтэй болж, бодлогын давхардал газар авсан нь эдийн засгийн уналтын гол шалтгааны нэг болсныг тоо баримт өөрөө нотолж байна. Цаашид улс төрийн туйлширлаас ангид, бодит эдийн засгийн судалгаа, тооцоонд суурилсан, урт хугацааны үр өгөөж бүхий төслүүдийг дэмжих л гарц бидэнд үлдээд байна.