Монголбанк, шатахуун импортлогчдын булхайг илрүүллээ

img

Валютын ханш, бензин шатахууны үнийн өсөлтийн шалтгааныг судалж, цаашид авах арга хэмжээний талаар санал, дүгнэлт боловсруулах УИХ-ын Эдийн засгийн байнгын хорооны ажлын хэсэг дүгнэлтээ бэлэн болгожээ. Уг ажлын хэсгийн шалгалтаар  Монголбанк 2010 оны балансын алдагдлаа нөхөх болон 2011 онд алдагдал багатай гарахын тулд дотоод зах зээл дээр 2011 оны найдугаар сараас өсч эхэлсэн  долларын эрэлтэд зохих түвшний зохицуулалт хийгээгүйгээс оны сүүл болон 2012 оны нэгдүгээр сарын эхээр валютын ханш огцом өссөн. Гэтэл УИХ-ын Эдийн засгийн байнгын хорооноос төгрөгийн ханшийг хэлбэлзүүлэх байдлаар алдагдлаа нөхөж болохгүй талаар албан бичгээр чиглэл өгсөөр байтал энэ шийдвэрийг хэрэгжүүлээгүй байна. Хэрвээ цаг тухайд нь валютын захын үйл ажиллагаанд оролцож байсан бол  долларын ханшийг огцом хөөрөгдүүлэхгүйбайх байсан.Тухайлбал зах зээл дэх валютын эрэлт,нийлүүлэлтийн зохистой харилцааг бүрдүүлэх зохицуулалтыг тухай бүрт нь хийгээгүйгээс төгрөгийн ханшны тогтвортой байдал алдагдсан. Гэхдээ Монголбанк 2011 оны 11, 12 сард төгрөгийн ханшийг тогтворжуулахын зорилгоор интервенц хийжээ. Гэвч энэ нь зах зээлийг хангалттай  тайвшируулж, төгрөгийн ханшийг уналтыг зогсоож чадаагүй байна. Нэгэнт огцом буурсан төгрөгийн ханшийг эргэж байранд нь ортол интервенц хийхэд тодорхой хугацаа, түүнчлэн зардал их гарах нь ойлгомжтой. Өнөөгийн байдлаар Монголбанкны ханшаар 1ам.доллар 1410 орчим төгрөгтэй тэнцэж байгаа бөгөөд долларын ханшийг 10 орчим хувиар бууруулах боломжтой гэж үзэж байна. Монголбанк гадаад валютын ханшны өсөлт, огцом өсөлтийг хангалттай зохицуулаагүй шалтгаанаа “Төгрөгийн ханшийг макро эдийн засгийн суурь нөхцөлтэй нийцүүлж уян хатан тогтоодог. 2011 онд валютын нийлүүлэлт өмнөх жилүүдээс 40 хувиар нэмэгдсэн хэдий ч  импортын  дотоодын  эрэлтээс үүдэлтэйгээр валютын гарах урсгал сүүлийн хагас жилийн дотор 75 хувиар , 2011 оны эхний 11 сарын байдлаар Монгол Улсын урсгал тэнцлийн алдагдал 2.3 тэрбум ам.долларт хүрч 2010 оны мөн үеэс 4.0 дахин, гадаад худалдааны алдагдал 1.7 тэрбум ам.долларт хүрч 5.2 дахин, цэвэр орлогын дансны алдагдал 529 сая ам.долларт хүрч 1.8 дахин  өссөн, 2011 онд валютын цэвэр орох урсгал 403 сая ам.доллартай тэнцэх хэмжээнд байгаа нь 2010 оны гүйцэтгэлээс 1.2 тэрбум ам.доллараар бага буюу даруй 3.0 дахин буурсан. Ийм байхад Монголбанкны удирдлагатай  ажлын хэсгийн танилцуулга, дүгнэлтийн 1-д заасан болон  Төв банк /Монголбанк/-ны тухай хуулийн 5.2-ийн “Монголбанкны үндсэн зорилт нь үндэсний мөнгөн тэмдэгт-төгрөгийн тогтвортой байдлыг хангахад оршино” гэсэн заалтыг хэрэгжүүлээгүй гэсэн үндэслэлээр хариуцлага тооцох нь зүйтэй гэж үзэж байна. УИХ-ын Эдийн засгийн байнгын хорооны дүгнэлтээр Монголбанкинд хариуцлага тооцох тухай санал орж байна. Түүнчлэн Валютын ханшийн “чөлөөтэй хөвөх дэглэмийг” өөрчилж “зохицуулалттай хөвөх ханшийн дэглэмд” шилжих хууль эрх зүйн орчинг нэн яаралтай бүрдүүлэхийг Засгийнгазарт үүрэг болгох саналтай байгаа аж. Мөн  Монголбанкны ам. долларын 11 дүгээр сарын дундаж албан ханш 1323 төгрөг байсан. Монголбанкны 2012 оны 1 дүгээр сарын 7-ны өдрийн ам. долларын албан ханш 1433 төгрөг болсон бөгөөд ханшийн зөрүүгээр 1 литр А-80  автобензин  93 төгрөгөөр, АИ-92 автобензин 113 төгрөгөөр, дизелийн түлш 118 төгрөгөөр тус тус зардал өсөхөөр, Найман шарга валют арилжааны зах мөн өдөр ам. долларын  ханш 1475 төгрөгт хүрсэн бөгөөд ханшийн зөрүүгээр 1 литр А-80  автобензин  133 төгрөгөөр, АИ-92 автобензин 163 төгрөгөөр, дизелийн түлш 170 төгрөгөөр тус тус зардал өсөхөөр, харин арилжааны банкуудад мөн өдөр ам. долларын ханш 1452 төгрөгт хүрсэн бөгөөд ханшийн зөрүүгээр 1 литр А-80  автобензин  112 төгрөгөөр, АИ-92 автобензин 138 төгрөгөөр, дизелийн түлш 144 төгрөгөөр  зардал өсөхөөр байв. Гэтэл газрын тосны бүтээгдэхүүн импортлон борлуулагч эдгээр аж ахуй нэгжүүд 2012 оны 1 дүгээр сарын 7-ны өдөр автобензин, дизелийн түлшний үнийг 1 литр тутамд 235-260 төгрөгөөр нэмсэн нь ханшийн зөрүүгийн нөлөөллөөс нэлээд өндөр байгаа бөгөөд Монголбанкны тухайн өдрийн ханштай харьцуулбал А-80 автобензин 147 төгрөгөөр, АИ-92 автобензин 146 төгрөгөөр, дизелийн түлш 117 төгрөгөөр, Найман шарга валют арилжааны захын тухайн өдрийн ханштай харьцуулбал А-80 автобензин 107 төгрөгөөр, АИ-92 автобензин 97 төгрөгөөр, дизелийн түлш 65 төгрөгөөр, арилжааны банкуудын тухайн өдрийн ханштай харьцуулбал А-80 автобензин 127 төгрөгөөр, АИ-92 автобензин 122 төгрөгөөр, дизелийн түлш 91 төгрөгөөр тус тус ам. доллартай харьцах төгрөгийн ханшийн нөлөөллөөс илүү нэмсэн байна. Дээрхи компаниуд нь бүтээгдэхүүнийхээ үнийг нэмэх үед болон түүнээс хойш 2011 онд импортлон авсан, валютын ханшны үнийн өсөлт ороогүй үнээр авсан газрын тосны бүтээгдэхүүн борлуулж байгаа нь бэлтгэн нийлүүлэгч компаниас ирүүлсэн баримт, газрын тосны бүтээгдэхүүний нөөц хэвийн хэмжээнд байгаагаар нотлогдож байна. Тэгэхээр нефть бүтээгдэхүүн импортлогчид хууль бусаар их хэмжээний орлого олсон болж таарч байна.

СЭТГЭГДЭЛ БИЧИХ

http://golomt.org/2012/01/30/warning4/ uuniig unshaarai humuusee
2012-02-05
chi bisda MAN iin hun bisdee
2012-02-04
zochin:
mongoloo gesen setgel zurh ene humuusd baina uu,naad ard irged chini ymar ih achaag uurjiigaag medjiinuu taminee
2012-02-04
SHUUH:
ENE MONGOLD SHUDARGA UNEN YUM GEJ BNU. MONGOLCHUDA TA NAR HEDI BOLTOL HULTSENGUI NOMHON BH YUM BE.HEDEN OLIGARHIUDAD MAH TSUSA SOROLAD HER UDAN TEVCHIH VE.BOSTSGOOY L DO ZAHAS N SHUD ALAD BAIHAD ED NAR TSUGULE SHU DE BID OLULA SHU TEMTSETSGEY
2012-02-04
ene haana ymar emneleg deer hiigdej gaa ve?bas alban ysnii zovshooroltei emneleg uu?mongol talaas emch nar bgaa yu?
2012-02-03
wwwww:
http://www.entreegold.com/projects/mongolia/heruga/ ene arai l medee bnaa 14.000.000 tn altnii nuuts bn
2012-02-03
Сайн санаат:
ЭРҮҮЛ МОНГОЛ ХҮН Орчин үеийн компютер томографикаар бүх эрхтэн системийн өөрчлөлтийн оношлогоог маш хямдаар хийж байна. Оношлогоог ОХУ-аас ирсэн мэргэжлийн орос эмч нар хийнэ. Лаборатогийн шинэжилгээгээр илэрдэггүй өөрчлөлтүүд, зүрх судас, ясны сийрэгжилт , үе мөчний өвчин, элэг, уушиг, зүрх судас, бөөр дэлүү, нойр булчирхай... бүгдийг маш нарийвчлалтай оношлоно. Та бүхэн эмчид үзүүлж, шинэжилгээ хийлгэх гэж их зардал гаргаж олон цаг хоногоор явах шаардлаггүй болж байна. Бүгдийг нэг дороос... Оношлуулах хүмүүсийн ачаалал ихтэй байгаа тул урьдчилж цагаа авах шаардлагатай. Дэлгэрэнгүй мэдээллийг 96058429 утсаар лавлаж болно.
2012-02-03
ene haana ymar emneleg deer hiigdej gaa ve?bas alban ysnii zovshooroltei emneleg uu?mongol talaas emch nar bgaa yu?
Anonymous:
Hudlaa yum bichihee boliul yaasiin, yadaj l dollariin hanshaa haraad zuv bicheech malaa
2012-02-03
chi bisda MAN iin hun bisdee
wew:
ene arai denduu bna shatahuunii importiig tur gartaa avah zailshgui shaardlagatai bn yagad odoo boltol shatahuunii kompaniuadaa torgoj diilehgui bgaa ni bugd avilga avsan gedeg ni hend ch oilgomjtoi bnshde sda heleh shan ug alga lalar nobsh oor yu2 bile de
2012-02-03
иргэн:
энэ үнийн өсөлтөөс болж хохирсон иргэдийн хохирлыг хэн хариуцах юм бэ. Төр нь юм уу монгол банк юм уу, тэр колонкууд юм уу
2012-02-03
Баахан тоо тавиад ард олны толгой эргүүлээд будилуулаад байх юм.Монголбанкны ам. долларын 11 дүгээр сарын дундаж албан ханш 1323 төгрөг байсан бөгөөд Монголбанкны 2012 оны 1 дүгээр сарын 7-ны өдрийн ам. долларын албан ханш 1433 төгрөг болоход АИ-92 автобензин 113 төгрөгөөр, Найман шарга валют арилжааны зах мөн өдөр ам. долларын ханш 1475 төгрөгт хүрсэн ханшаар АИ-92 автобензин 163 төгрөгөөр тус тус өсөхөөр байсан гэж бичсэнээс харахад зөвхөн ханшны 42 төгрөгийн /1475-1433/зөрүүнээс болж 50 /163-113/ төгрөгөөр нэмэгдсэн байна.
2012-02-03
Генералын найздаа эдлүүлсэн онцгой эрх 400 саяын үнэтэй Гамшгийн үед төрийн өндөрлөгүүд толгой хорогдох онцгой обьектоор гал тахижээ. АН-ьн сайд нар Засгийн газраас гарах өргөдлөө өгсөн тэр өдөр Богдхан ууланд байрлах Зэвсэгт хүчний 189 дүгээр ангийн тусгай обьектод гал гарчээ. Барилгын цэргийн 017 дугаар ангийн барьж байсан 400 сая орчим төгрөгийн үнэтэй модон барилга буюу мэргэжлийн хүмүүсийн хэлснээр иргэний дайн зэрэг улс оронд тохиолдсон онцгой аюул гамшгийн үед төрийн өндөрлөгүүд толгой хоргодох байр шатаж, үнс нурам болсон байна. Хачирхалтай нь, улсын төсвийн хөрөнгө буюу татвар төлөгч та бидний өчнөөн сая төгрөгийг үнс болгосон эрхмүүд энэ мэдээллийг ихэд нууцалж, гадагш задруулахгүй хав дараад өнгөрөөх үүргийг онцгойлон өгсөн гэх мэдээлэл ирлээ. Чухам хэн гэх албан тушаалтнаас болж улсын өчнөөн сая төгрөг нурам болсон хийгээд уг ажлыг гуйцэтгэж байсан хариуцлагагүй албан тушаалтнууд хэн байсныг тодрууллаа. Энэ бүх дуулиант хэргийн эзэн холбогдогч нь Зэвсэгт хүчний жанжин штабын дарга, дэслэгч генерал Ц.Бямбажав, түүний найз, дэд хурандаа Л.Балдан-Очир нар гэдгийг тус штабын ажилтнууд хэлж, зарим нь “Найзыгаа хууль бусаар ажилд авсан биш томоохон нүхэнд уналаа даа” хэмээн халаглаж байна. Учрыг лавлахад дэслэгч генерал Ц.Бямбажавын найз, уг ажлыг гардан гүйцэтгэж байсан дэд хурандаа Л.Балдан-Очир нь өдгөө 52 настай, 2010 он хүртэл ЗХЖШ-т бэлтгэл ахлах дэслэгч цолтой ажиллаж байгаад Нийслэлийн мэргэжлийн хяналтын газарт ажилд орсон ч тун удалгүй халагдсан. Гэвч “Хаана ч очсон хаалгачтайгаа” гэдэг шиг тун удалгүй сайн найзын буянаар хууль бус томилолт өвөртлөн салбартаа эргэн ирсэн гээд нэр хүндийн хувьд тийм ч цэвэр нэгэн биш юм байх. Түүний томилгоог хууль бус хэмээн тодотгосны учир нь Батлан хамгаалахын сайдын баталсан “Офицерын алба хаах журам”-д зааснаар бэлтгэл ахлах дэслэгч цолтой хүн Зэвсэгт хүчний салбарт эргэж орох тохиолдолд нас нь 30-аас хэтрэхгүй байх ёстой хэмээн заасан байдаг юм байна. Харин Ц.Бямбажав генералын найзад сайдын эл журам огт хамаагүй байгаад зогсоогүй, татвар төлөгчдийн өчнөөн сая төгрөгийг дураар зарцуулах эрх ч олдсон гэдэг. Дээрх онцгой обьектыг хариуцан бариулж байсан Л.Балдан-Очир найзынхаа итгэлийг алдаж, ажлыг нь нурааж, алдар хүндийг нь унагасан төдийгүй татвар төлөгчдийн 400 сая гаруй төгрөгөөр ганцхан шөнийн дотор тэнгэр тахиж орхижээ. Эх сурвалжийн өгүүлснээр энэ хэргийн буруутан нь дээрх хоёр эрхмээс гадна ЗХЖШ-ын Цэргийн хангалт үйлчилгээний газрын дарга, бригадын генерал Д. Даваа, ЗХЖШ-ын Санхүүгийн хэлтсийн дарга, хурандаа Ц.Ганбат нар яах аргагүй мөн гэдгийг хэлж байна. Тодруулбал, дээрх объект нь дайн байлдаан, үймээн самуну гээд онцгой байдал зарласан үед төрийн тэргүүнүүд толгой хоргоддог гэдэг утгаараа аюулгүй ажиллагаа талаасаа маш өндөр түвшинд баригдах ёстой юм байна. Гэтэл дээрх албан тушаалтнууд нийлж уг барилгын ажлыг гүйцэтгэх нэрээр төрийн өчнөөн сая төгрөгийг өөрсдийн халаас руу хуваан хийснийг салбарынх нь баримт түшин дуулгаж байна бипээ. Тэр олноос ганцханыг жишээ болгон дуулгаяа. ЗХЖШ-ын Санхүүгийн хэлтсийн дарга, хурандаа Ц.Ганбат тэргүүтнүүд 80 сая төгрөгөөр уг барилгыг дулаан цахилгаанаар хангах дизель станц авна хэмээн мөнгө төсөвлөсөн ч урд хөршөөс түүнээс хоёр дахин хямд өртөгтэй буюу 27-28 саяар цахилгаан станц авчээ. Гэвч өнөөх гайхал нь ажиллахтүй темрийн сэг болоод хэвтэж байгаа гэнэ. Мөн төрийн тэргүүнүүдийн аюулгүй байдлыг хангах үүднээс 30 гаруй сая төгрөгөөр хяналтын камер авч тавих байсан ч тавиагүй. Түүнчлэн 160 саяын өртгөөр бараа сүрийг нь хараад бахдаж бахархаад босч ирэхээргүй сүрлэг хашаа хатгана гэсэн ч өнөөх нь гар хүрэх төдийд л ханараад уначихдаг хаалт төдийхөн босгосон гээд өөлөөд байвал өчнөөн асуудалтай барилга барьж байсан гэдгийг хэлж буй юм. Ямар сайндаа л энэ тухай тус штабынхан “Өндөр өртөгтэй энэ барилгадаа ядаж галын дохиолол суулгасан бол өдийд юу гээд л үнс нурам болсон байшин хараад, халаглаад сууж байх вэ дээ” хэмээн өөр хоорондоо жиг жуг хийж байна. Өөр нэг ноцтой зүйл нь дээрх обьект “Онцгой” гэдэг утгаараа хуучин модон байшинг нь буулгаж ор мөргүй болгож байгаад цоо шинэ байшин барихаар төсөв хөрөнгийг нь баталж өгсөн юм байж. Гэтэл хуучин байшингийн хана, дээврийг нь буулгалгүй “төсвийн мөнгө” хэмнэсэн гээд хөгийн зүйл олон болсныг хэлэх нэгэн ч таарсан. Үнэндээ бол төрийн өмч саалийн үнээ болсны ганцхан жишээ энэ. Дээрх барилгын тухайд нууц объект гэдгээр халхавчлан хэдэн тэрбум төгрөгийн ажлыг ямар ч тендергүйгээр Барилгын цэргийн 017 дугаар ангид өгсөн юм байна. Харин хариуцсан улс нь терийн өмчийг өөрийнх гэж андуурсан уу хамаагуй халааслаж, салбарынхан нь ч “Ил цагаан энэ луйвар ийн төгсдөг байжээ” хэмээн баярлаж сууна. Нэг байшин шатаад түүнийг нь нуугаад өнгөрлөө гэж бодьё. Гэтэл энэ барилгад нь төрийн тэргүүнүүд элдэв аюулаас толгой хоргодож байхад дээрх аюул нүүрлэсэн бол яана. Л. Оюунгэрэл
2012-02-03
alan hyadagch:
ter nowshnuudiig bugdiig chini alna daa
2012-02-03
Зочин:
Орлого олсон биш зохион байгуулалттай, санаатайгаар иргэдийг их хэмжээгээр давтан луйвардсан. Эрүүгийн хариуцлага заавал хүлээх ёстой.
2012-02-03
Орлого олсон биш иргэдийн мөнгийг зохион байгуулалттай, санаатайгаар луйвардсан. Эрүүгийн хариуцлага, их хэмжээний мөнгөн торгууль, бизнесийн эрхийг хасах арга хэмжээ авах хэрэгтэй. Амташсан луйварчид.
2012-02-03
name:
10 terbumiin torguuli yu bolson be??? Torguulahgui geheer tegeed tur zasag ni yaj ch chaddaggui yum uu haashaa yum. Irgedee jolooch naraa, hamgiin naad zahiin jishee zamiin tsagdaa torgono gevel torguulahgui gee l yavaad ugch boloh yum bna shuu. Tur ehleed 10 terbumiin torguulia avchih daraa ni ...
2012-02-03
иргэн:
энэ үнийн өсөлтөөс болж хохирсон иргэдийн хохирлыг хэн хариуцах юм бэ. Төр нь юм уу монгол банк юм уу, тэр колонкууд юм уу
shudarga shuuh:
Tegeed naaduulaa shuuhed ogooch, ter olson ih mongiig ni ard tumend butsaan og. Shatahuun importlogch kompanii udirdlaguudiig tolgoi daraalan shorond hii, tegvel daihj duraaraa durgihaa bolino.
2012-02-03
wwwww:
http://www.entreegold.com/projects/mongolia/heruga/ ene arai l medee bnaa 14.000.000 tn altnii nuuts bn