Оросын археологчид Монголын эзэнт гүрний нууцыг задлахыг хүсч байна
2011-10-16
ОХУ-ын өвөрбайгалийн хязгаарын археологчид малтлага хийж, Монголын эзэнт улсуудын нууцыг задлах хэмжээний нэгэн булш олсон аж. Үүгээр тухайн үеийн түүхийг илүү ихийг мэдэхийг хүсч байна. Дээд Амарын археологийн шинжилгээний багынхан энэ зүн, намар Оросын төдийгүй Монголын нутаг дэвсгэрт малтлага хийжээ. Эрдэмтэд ХII зүүны үеийн хэд хэдэн булш болон өвөрбайгалийн хязгаарт хятадын зоос, эмэгтэйчүүдийн гоёл чимэг, Монгол Улсад Ляо эзэн улсын эртний барилга байшингуудын туурийг илрүүлжээ. Өвөрбайгалийн хязгаар нь Чингис хааны эзэнт улсын нэг хэсэг байсан билээ.
Чингис хааны хэрэмийн үлэмж хэсэг нь энд байсан юм. Цагаан хэрэмтэй төстэй мөн хэрэм их хааны эзэнт улсын хил хязгаарыг тогтоон зааглаж байсан аж. Түүнээс гадна Чингис хаан дайчин гавьяаг нь тэмдэглэн энэ нутгийг өөрийн ач хүүд бэлэглэжээ. Түүхчид хааны эзлэсэн газрыг Хирхириний балгас хэмээн нэрлэсэн юм.
Хархорин дахь Өгөдэй хааныхаас дутуу маш гоё тансаг Кондуйн ордон энд сүндэрлэн боссон тухай түүхэн сурвалжид тэмдэглэгдэн үлдсэн аж. Археологчид малтлага хийж, эдлэн газар, олон үеийн эртний булшийг илрүүлсэн гэж үзэж байна. Энэ онд эрдэмтэд Өвөрбайгалийн оюутан сурагчидтай хамт бус нутгийн томоохон Окошки довон дээр малтлага хийсэн байна. Шинжилгээний ангийн удирдагч профессор Евгений Колвычев "Эндхийн нэгэн булшийг бүрэн задалсан.
Нэгэн эмэгтэйг тэнд оршуулсан байна. Гоёл чимэг болон өөр хэд хэдэн эд өглөгийн зүйлс олсон. Олдвороос харвал томоохон нөлөө бүхий язгууртан эмэгтэйн булш байхыг үгүйсгэхгүй. Язгууртан эмэгтэйг ХII зүүны үед оршуулсан бололтой. Окошки дов нь түүхэн томоохон булш юм. Янз янзын давхрагт хамрагдаж байсан хүмүүсийг ч оршуулжээ.
Мэдээж монгол язгууртнуудыг оршуулсан газрыг сонирхсон. Эдгээр булш оршуулгын ёслолын талаар сонин баримт мэдээлэл өгч байна. Тухайлбал, бүх хүүхдийг булшны зүүн- өмнөд талд, насанд хүрэгсдийг хойд хэсэгт нь оршуулжээ. Чингис хаан болон түүний ач хүүг хааны төрөлт өрөгсдийг энд оршуулсан эсэхийг судалж мэдэх хэрэгтэй. Булш хэрэгсүүрийг өмнө нь задалж тонон дээрэмдсэн нь судалгаанд саад болж байна" гэжээ. Монголчууд энд оршин сууж байсан хятад, тунгус, бахай,жүржэн гээд олон үндэстэн ястнаас маш их зүйлийг зээлдэн авсныг эртний эд хогшил нотлон харуулж байна. Өвөрбайгаль Амар, Лена, Енисей, Сэлэнгэ зэрэг томоохон хэд хэдэн мөрний сав газарт оршдог болохоор олон соёл холилдож байсан юм. Түүнээс гадна орчин цагийн Өрнөд европын эд хогшил монголчуудын ахуй амьдралд нэвтэрсэн байж. Хамгийн гол нь нүүдэлчид өөрийн хоттой байжээ. Өөрөөр хэлвэл сүүрин соёлыг нотлон харуулсан баримтуудыг олсон гэж Евгений Ковычев хэлсэн байна. "Нүүдэлчид нэг газраас нөгөөд хоол унд, бэлчээр хайн шилжин нууж байсан учир сүүрин хот байгаагүй гэж нэлээн удаан үзэж ирсэн юм. Гэвч сүүлийн үед хотын соёл иргэншлийн үлдэгдлийг олонтаа илрүүлж байна. Хирхириний балгас тэдгээрийн дотор байна. Монголчууд биш олзолсон цэрэг барилга байшин барьж байсан. Барилгын олонхи арга барил хятадын алс дорнодын бусад ард түмний уламжлалтай бараг адилхан байна.
Ахуйн эдэлгээт зүйлс олон ард түмний соёл харилцан нэвтэрснийг тусган харуулж байна. Монголын чимэглэл, хятадын толь, гаанс сибирийн бус нутагт малтлаг хийхий явцад олжээ. Европын ахуйн байдлын нөлөөний ул мөрийг ч илрүүлсэн" хэмээн археологийн багынхан тэмдэглэсэн байна. Энэ онд эрдэмтэд Монгол Улсад мөн ажиллажээ. Энд Х-ХI з ууны З үүн Азийн хамгийн хүчирхэг Ляо Кидан(Хятан) эзэнт улсыг судлах хүрээнд малтлаг хийлээ. Олон жилийн судалгааны үр дүнд Монголын төв, зүүн нутаг, Хятадын зүүн-хойд хэсгийг хамарсан тус улсын хязгаар тогтоож тодорхойлсон юм.
Оросын эрдэмтэд монголын болон өөр хэд хэдэн улсын судлаачидтай хамтран ажиллаж байна. Эртний эзэнт улсуудын нууцыг задлахыг Европын болон Японы эрдэмтэд оролцож байна. Монголын болон хил залгаа оросын Өвөр Байгалийг археологийн талаар тун сонирхолтой бус нутаг хэмээн үздэг. Энэ нь хэтдээ эрдэмтэд сонирхолтой олон олдворыг илрүүлнэ гэсэн уг. Ирэх онд археологчид дахин нэг хааны ордны сууринд малтлаг хийхээр төлөвлөжээ хэмээн оросын мэдээллийн агентлагууд дамжуулж байна. Үнэхээр Монголын газар нутаг түүхэн олпдвор, дэлхийн археологийн түүхэнд шинэ хуудас нээх нууцлаг олдвороор баялаг гэдгийг манай эрдэмтэд хэлдэг.
Өнгөрөгч зун монголын эрдэмтэд Булган аймгийн Баяннуурт малтлаг хийн мөн хосгүй ховор бунхан олоод байгаа. Энэ тухай манай сайт мөн дэлгэрэнгүй мэдээлсэн. Уг бунханаас нийт 280 гаруй олдвор бүхий алтан зоос, баримал, эд өглөгийн зүйлсийг Хархорины музейд шилжүүлээд байна.
Shuud.mn
Сонин хачин
temka:
tor zasag n yu hiiged bgan be
2014-09-17
монгол:
монголчууд минь араатан мэт хоорондоо муудалцахаа болиоч дээ.монголыг монголчууд бид л авч үлдсэн юм шүү дээ.цаг нь ирвэл энэ газар шорооны төлөө эрслэн босох олон монгол хүн байгаа гэдэгт та итгээрэй.
2013-11-19
tamagch:
teneg ivanuud mongloos savraa tat altain hyzgaar tuva buriad halimagiig mine tusgaar togtnuul
2013-03-12
swer:
unen zovoor n medeeleesei dee ene orosuud toriin bodlog holildohgui bol sain baina
2012-02-06
Eejiin min turj,ussun gazraas n Minii Mongold baitugai Delhiin hemjeend gaihagdah gaihaltai zuil oldsond baharhaj bna. EEJ min amid ahuidaa ymar olon zuil yirdag bsaniig yagaad anzaaraagui um boloo.Eej negen gazar shagaij haragdah gazart ochij harahaar dotor n buhel buten ger baidag teren dotor n mash ih tsatsardag negen zuil bdag gej yridag baij bilee. Ter gazar n engiin zugeer yvahad haragddaggu izorij ochood harj boldog gej heldegsen.Bulganii Baynnuurt uur zunduu gaihamshigt zuiluud olon bgaa gedegt itgej bna.
2012-01-14
Orosuudad ach sanakh eostoi gej uu. Kharin bid olon miyangan sor bolson khunii amiig nekhej uuchlalt guilgakh kheregteishdee. Ted Polshoos uuchlalt guugaa bizdee. Deer ni bas tuukh soel sum khiiduudee balluulaad tedniig shutseer l suukh yum. Ulaan tsagaan oros alin ch bish orosuudiin muuchildag Bogd tusgaar togtnoloo zarlasan. Odoo 100 jil bolj bna.
2011-11-22
surguuli tstserleg, emneleg, muzei olniig barij baiguuliya.
2011-11-21
olii gevel dorhnoo olno. hamgiin chuhal ni oloh shaardlagagui. nuutslag baisan ni deer. tengerleg heveer baig.
2011-11-21
ji tgj helj bolkuee arheologiin hureelen surguuliud sain hiideg shde 1 tom bulsh maltlaa ghed shuud medeellene gj bhgushde sergeen zaswarlana ntr gdl erdem shinjilgeend oruulhad hetsuu shde
2011-11-20
humuusee Mongolchuud ene zun 100 % Mongoliin tosowtei Hunnugiin yzguurtnii bulsh maltsan shde arhangai aimgiin ondorulan sumiiin gol mod 2 gdg gazar bi tend maltaltsaj bsn yuma ertnii tuuhee hangalttai sergeenee harin hugatsaa heregtei
2011-11-20
ta arheologiin hureelengiin hen gdeg hun be
2011-11-20
Mongolyn tuuhiig hamgiin ih uzen yardage humuuseer tuuhee sendiichuulj bolj bgaa yum uu.
2011-11-08
end odoo yun baahan ug uruud tavichihsan um be. Нүүдэлчид нэг газраас нөгөөд хоол унд, бэлчээр хайн шилжин нууж байсан учир сүүрин хот байгаагүй гэж нэлээн удаан үзэж ирсэн юм. buh uguulber n neg iimerhuu nairuulgatai.
ene odoo yu gj bgaa um be. ene setguulch nar odoo uursduusuu icheesei. ed uglugiin zuil ch gj bh shig, hend yu uguh gd bgaa um be???? mongol hel surch bgaa gadaad hun hurtel iim um bichiheesee ichih bsan bh daa
2011-11-03
zailuulaachee orosuudiig hamag ym zuuguud duusgalaa maluudaa
\
2011-10-23
Bi arhelogiin hvreelengiin ajiltan hvnii huwid helehed mongolchuudaa bitgii sanaa zow!!! Orosuud baitugai Amerikchuud hvrtel Chingis deedsiin bulshiig olj chadahgvi. Vvniig mergejliin tuwshind olon jil sudalgaa shinjilgee hiisnii vr dvnd togtooson yum. Hen ch olj chadahgvieee. Vvniig bi hariutslagataigaar medegdej bn!!!
2011-10-17
Ямар ч байсан Байгаль нуур орчим Монголын нутаг байсныг баталж байгаа нь сайн хэрэг.
2011-10-17
эд өглөгийн гэж юу бичээд байнаа энэ нөхөр эд өлгийн гээч
2011-10-17
Солонгос хэлний мэргэжилтэй оюутан залуус та бүхнийг Topik оноогүй Тэтгэлэгтэй Ажиллах эрхтэйгээр Гэр бүлээ урих боломжтой Солонгост магистрт суралцах боломж олгож байна. 7011-0503 9516-1006 www.edu-line.mn
2011-10-17
урьдын газар байтугай одоогийн нутгаа өмнөд хөршид харж суусаар алдах нь хот хөдөөгүй тэд амьдардаг болсон лиценз нэрээр хагасыг нь авчихаад байгаа төр хаана байна
2011-10-17
6-d bichsen hund hariu bolgohod bi uuruu yadgiin goridood baidag yumuu. Ter humuusiig arhi uudag gej. Mungutei hun laagaa idne uu luuvangaa idne uu, huluuruu tolgoi hiine uu tolgoigooroo hul hiine uu mani meted ni yamar hamaa bn daa.
2011-10-17
Yum meddeggui humuus bitgii tegj baigaach. Tanai hashaan dotor orood gazar uhya gevel ta nar yah boloo buun yum bno biz dee. Yag teren shig MGL-chuud bid hezee ch Orosiin nutagt maltlaga sudalgaa hiij chadahgui shtee. MGL-n shinjleh uhaanii nuur tsarai arheologiinhon avch yvaa shtee.
2011-10-17
GYTADIIN SHEESNUUD UHEJ DALD OROOROI OROS BAIHGUI BOL GYTAD MONGOLIIG EZLEH BIZ ENE OROS GEED HARAAGAAD BAIGAA GYTADIIN ERLIIZUUD MONGOL ULSIIN DAISAN HERVEE IRGENII DAIN BOLVOL GYTADIIN SHEESNUUDIIG BUGDIIG NI HUIS TEMTERNEE
2011-10-17
оросуудаар ирж хийж өгч байгаа нь яамай даа, со хятад нар хийвэл монголыг хятад юм уу солонголс гэж зарлана. ану ирээд мөн л хятад гэнэ хэцүү ч юмаа даа, өөрсдөө юм хийж чадахгрүй залхуу хүмүүс чинь
2011-10-17
OROS bol Mongolyn hugjild hamgiin ih gai boloh uls!!!!!!
2011-10-16
Mongol gedeg chin hytadiin neg heseg gej notloh geed l bnaadaa
2011-10-16
hudlaa orosiin erdemted gej olz haij bgaa garuud hudlaa tuuh yriad alt uhaj abaad bna shuu dee tenees mgliin 13 r zuunii tuuh orsuudad ymar hamaa bnaa
2011-10-16
Түүнээс гадна орчин цагийн Өрнөд европын эд хогшил монголчуудын ахуй амьдралд нэвтэрсэн байж.
Ene yu gesen ug ve, ter yed orchin tsagiin Urnud Europiin yum hereglej baisan yum uu ain?
2011-10-16
lalariin oros gulugnvvd...
2011-10-16
orosuud suuld n mongol gej baigaagui ta nar hen ch bish gej heleh gej ene buhnig hiij baigaa yum
2011-10-16
orosiin ard tvmend hairtaa,ednii achiig hezeech martaj bolohgvi.
2011-10-16
Oros ah ,AH shig baisan ue bii hoo
2011-10-16
sda nar bulsh uhaad yah gd bgaa lalaruud ve medehiig hvsvel buu gj bdagiin bvgdiig medej bgaa
2011-10-16
mongoliig buh talaar ni tonoj duuslaa taminee mongold yum uldhee bailaa hamag bayalgaa gadaadad aldsan odoo bur tuuhee hurtel aldahnee udahgui gazar butagaa aldaad bas mongol hunii geenee aldhiin bna mongol gej uls hedehn jiliin daraa zugeer l tuuh bolj ildeh ni dee
2011-10-16
Ene nutagchin Chingis haani tursun gazaraas holgui mongolchuudiin ulgii bolson gazar nutag Chingisiin bichees endees oldson shdee
2011-10-16
Оросууд бидэнд тусалж явсныг санах хэрэгтэй. Нээх муулаад байх хэрэггүй байхаа. Тэд байгаагүй бол өдийд монгол улс хятад, японы муж улс болцон байх байсныг хэн мэдлээ. Оросууд байгаагүй бол Эрдэнэт үйлдвэр босохгүй байсан.
2011-10-16
Оросууд Чингисийн булшийг хайж бгаа юм Олдвол Монголчуудыг хооронд хагаралдуулах дарамтлах санаатай бгаа биз дээ
2011-10-16
хэхээ монголчууд нээрээ өрөвдмөөр улс шүү Хар мөрнийг орос нэрээр Амар мөрөн гээд л....соёл уламжлалаа алдсан улсын шинж л дээ
2011-10-16
Тэр ноён уулаас тонож ачиж явснаа буцааж өгөөрэй муу өмхий орсууд
2011-10-16
kkkkkkkkk mongolchuud sudalgaa hiij chadahgvi sh dee tiim bolobson hvchin setgel zvrhtei hvn bhgvi sh dee dandaa gadniihan sudalgaa shinjilgee olboroltiig ni hiij bgaa sh dee
2011-10-16
Mongoliin arheologiin hureelen gej ym hiideggyu heden arhichin zalyys l baih ym da
2011-10-16
ubur baigal geed bgaa yum bishuu.manai erdemted ene zun mash tom ertnii balgasiin tuuri olson shuudee.mundag erdemted mongold zunduu bgaa.bitgii tuilshraad bai.mongoliig sudalna gedeg delhiin tuuhiig l sudalnaa gesen ug.
2011-10-16
mglchud oorsdin dangara hisen tomohon sudalgaa neeltuud bnu uunig n ygad sanhujuldegui yum be ? tgd todorhoi huwig n sudalgand oroltsson humus n awad gardag bhda ?
2011-10-16
орчуулгаа агаагаараа хянуулахгүй дээ
2011-10-16
manai erdemten sudlaachid uursduu hiij chaddaggui yumu haashaa yum be.... delhii niiteer l orosiin Mongol gej yariulah gej baigaa yum shig l baihiin ene tur zasag ni
2011-10-16
Îðîñ õÿòàä õî¸ð è÷íý ãýæ áàéõã¿é þì àà. Õ¿íèé ãàçàð íóòãèéã áóëààæ àâ÷èõààä áàéãààãàà ìýäñýí ÷ è÷èõýý áàéñíûõ áàéõ äàà,èéì þì ÿðüæ áàéäàã. Óó÷ëààðàé ýíý òàíàé íóòàã þì áàéíà ãýýä ýðã¿¿ëýýä ºã캺ð þì.Óã íü Ò¿øýýò õàí,Ñýöýí õàí õî¸ð õàìòûí õ¿÷ýýð ºâºã äýýäñèéíõýý íóòãèéã õàìãààëàí áàéëäàæ áàéõàä íü àð õóäàðãààð íü ãàëäàí ãýæ íýã õóëãàé÷ äîâòëîîä ýíý ãàçàð îðîñò øèëæñýí þì.Ýçýí Áîãäûí ñ¿íñ ãàëäàíã áîëãîæ òàâüñàí áàéëã¿é.
2011-10-16
Валютын ханш /2024.04.30/
| Уншиж байна |