Дэлхийг эдийн засаг хийгээд хүн амаараа тэргүүлж буй хятад гүрэн өнөөдөр дараагийн арван жилд улс орноо удирдах тэргүүнээ сонголоо. Өнгөрөгч долоо хоногт нэлээд хөл хөдөлгөөнтэй байсан хятадын гол буюу Хятадын Коммунист Намын XVIII дугаар их хурал болж өндөрлөсөн. Энэхүү хурлаар Их гүрний ойрын таван жилийн ирээдүй, түүнд нөлөөлөх  хүчин зүйлсийн талаар намын шинэ удирлагууд санал бодлоо солилцон, цаашид учрах саад бэрхшээлийг хэрхэн шийдвэрлэвэл зохих талаар ярилцлаа. Ийнхүү хятадын хөгжлийн түлхүүр хэдий ч томоохон асуудал болон босч ирж буй таван асуудлыг нэрлэж байна. Жижиг намуудад тавих анхаарал БНХАУ-ын эдийн засгийн өсөлт хийгээд хөгжил хурдацтай явагдаж байгаа. Үүнийг чөлөөт эдийн засаг, намын чанга бодлоготой холбон тайлбарлаж болно. Гэтэл сүүлийн жилүүдэд намын бодлогоороо талцан хуваагдах болсон нь төрийн хэмжээнд яригдах анхаарал хандуулахуйц  шалтгаан  болоод буй. Жижиг намуудын  дуу хоолой хүчирхэгжин төрийн эрс шинэчлэлийн тухай ч яригдах болсон нь ихээхэн санаа зовоох болоод байна.  Энэ нь нэг зүрх сэтгэлээр бус амин хувийн шинж чанараа хөөж, улсын хөгжил саад учруулах  хамгийн том шалтгаан болно гэж төрийн удирдлагууд үзэж буй юм. Энэ байдал хүндэрч хүчээ авбал дахин нэг Тайвань бий болж 1949 оны үйл явдал давтагдах аюултай аж. Хэрэв одоо хятадад хувьсгал гарахад хүрвэл дэлхийн эдийн засаг хийгээд бусад олон салбарт өөрчлөлт орно. Тиймээс аминч үзэлд суурилсан намуудыг чангалж, үүнтэй холбоотой асуудлыг нэн тэргүүнд анхаарах шаардлага урган гараад буй. Үрэлгэн байдал Хятадын эдийн засагчдын гаргасан судалгаагаар өнгөрөгч онд эдийн засгийн үзүүлэлт тийм ч муу байгаагүй ч бас сэтгэл хангалуун байхуйц төвшинд хүрээгүйг анхаарууллаа. Өнгөрөгч оны гуравдугаар хагасаас эхлэн эдийн засаг удааширч эхэлсэн юм. Энэ оны дотоодын нийт бүтээгдэхүүний өсөлт сайн, төсөвийн орлого ч сайн байсан ч  түүнээсээ хурааж хуримтлуулсан нь бага байгааг эдийн засагчид судалгаагаар гаргасан байна. Үүнийг иргэдийн амжиргааны төвшин, үрэлгэн байдалтай ч холбон тайлбарлаж байгаа.  Тиймээс цаашдаа бүх шатныхан эдийн засгийн хэт үрэлгэн байдалыг багасгах хэрэгтэй болоод байна.     Арлын маргаан Хүн амын өсөлт хийгээд газар нутгийн хувиарлалт болон бүс нутгийн онцлогоос үүдэн хятадын ард түмэнд энэ асуудал тулгарч байгаа аж. Хэдийгээр Хятад улс газар нутаг өргөн уудам ч газар л бол газар гэсэн бодлогоор ханддаг. Үүний нэгэн тод жишээ бол энэ намар дэлхийн анхаарлыг төвд ороод буй арлын маргаан байв. Өнөө хэр бодит үр дүнд хүрч чадаагүй байгаа Хятад Японы дундах арлын маргааныг шинэ удирдагч хэрхэн шийдвэрлэхийг хүлээж байна.    Эрчүүдийн тоон хэт өсөлт 1970-аад оноос БНХАУ-ын хүн ам хүн амын өсөлт хурдацтай явагдаж байгаа.  Үүнтэй холбоотойгоор “Нэг айл-Нэг хүүхэд”  бодлогыг хэрэгжүүлэж эхэлсэн. Хүн  амын хязгаарлалт хийх энэ бодлогын сөрөг үр дагавар нь хожим хүн амын дундах тэнцвэргүй байдлыг үүсгэсэн. Өөрийн удмын хүнийг үлдээх гэсэн сэтгэлгээгээр айлууд эрэгтэй хүүхдээ л  авч үлдэх туйлшрал бий болсон нь өнөөдөр ийнхүү төрийн толгойг өвтгөх ужиграл бүхий асуудал болон яригдаж байна. Энэ байдал дахин хэдэн жил үргэлжилбэл хятадын хүн амын дундах хүйсийн тэгш байдал алдагдаж үндэсний хэмжээнд яригдах асуудал болох юм. Хэрэв эмэгтэйчүүдийн өсөлт зогсоход хүрвэл энэ нь дам утгаараа манай улстай ч холбогдох аюултай билээ.   Үйлдвэрлэлийн  бодлого Хятад улс өөрийн олон сая хүн амаа тэжээхийн зэрэгцээ дэлхийд өрсөлдөх чадвараараа дээгүүр байгаа байр сууриа алдахыг хүсэхгүй байгаа нь ойлгомжтой. Эдийн засгийн хүчирхэг  байдлын нэг нь үйлдвэржил сайн хөгжсөнтэй ч холбоотой. Үйлдвэржилт хүчтэй,  хүн  ам ажлын байртай байх тусам эдийн засагт сайн нөлөөтэй ч үүний зэрэгцээ тулгарч байгаа асуудлыг шийдвэрлэх нь төрийн өмнө тулгарах томоохон асуудлын нэг болж байгаа. Хэт их үйлдвэржилтийн нөгөөгөөр хятадын ихэнх мужуудад цэвэр усны дарамт, төрөл бүрийн орчны бохирдолтой нүүр тулгарч байгаа билээ. Э.Мөнхнасан