Шинэ УИХ анхны чуулганаа хийж, Ерөнхий сайдаа томилсны дараа л Засгийн газар байгуулах яриа өрнөх учиртай. Гэвч МАН-ынхан аль хэдийнэ хэн хаана очихоо яриад эхэлчихсэн сурагтай. Эргэн сануулвал, МАН-ынхан мөрийн хөтөлбөртөө “Мэргэжлийн Засгийн газар” байгуулж ажиллах, богино хугацаанд эдийн засгийг тогтворжуулна гэсэн заалтыг тусгасан. Мөн үндсэн чиг үүргийн таван яамнаас бусад яамыг давхар дээлгүй буюу УИХ-ын гишүүн бус хүмүүсийг сонгоно. Өөрөөр хэлбэл, сайд нар дан дээлтэй байхаас гадна, яг тухайн салбарынхаа мэргэжилтэн нь байх ёстой гэдгийг онцолсон билээ. Тэгвэл МАН 2016 оны УИХ-ын сонгуульд 65 суудал авч, үнэмлэхүй ялалт байгуулчихлаа. Ингэснээр ямар нэг улс төрийн нам хүчинтэй эвсэхгүй дангаараа Засгийн газар бүрдүүлж ажиллах эрхзүйн орчин бүрдээд байгаа юм. 

 
Тиймдээ ч Засгийн газраа эмхлэн байгуулах, хэн хэнийг сайдаар томилох вэ гэдгээ яриад эхэлчихсэн хэрэг л дээ. Ерөнхийлөгч ч ирэх сарын 1 гэхэд УИХ, Засгийн газар бүрдэх ёстой гэдгийг хатуу мэдэгдсэн. Хамгийн эхний асуудал бол ялсан намын дарга Ерөнхий сайд болдог гэх дүрмээрээ М.Энхболд Монгол Улсын 29 дэх Ерөнхий сайд болох нь тодорхой байгаа юм. Тэгвэл М.Энхболдын мэргэжлийн Засгийн газар 11 яамтай байхаас гадна сайд нарын марафон ч аль хэдийнэ эхэлчихсэн.

 
Учир мэдэх хүмүүс МАН энэ удаагийн сонгуулиар залуусаа дэвшүүлж, лидерүүдээ үлдээсэн нь тэднийг Засгийн газарт ажиллуулна гэсэн таамагтай нийцэж байх шиг. Мөрийн хөтөлбөрт нь тусгаснаас харахад, Хууль зүйн яам, БОНХЯ, Сангийн яам, Гадаад хэргийн яам гэсэн дөрвөн яам “давхар дээл”-тэй сайдтай байх бололтой. Харин Шадар сайдад У.Хүрэлсүхийг томилох нь хамгийн боломжтой хувилбар хэмээн үзэж байгаа гэсэн. Түүнчлэн БСШУЯ-ны хувьд Ё.Отгонбаяр гэсэн таамаг байгаа бөгөөд Т.Ганди, Ж.Сауле, В.Удвал нар Засгийн газарт орж ирэх магадлал ч өндөр байгаа.

 
Харин ЭМС-ын сайдаар Д.Очирбат, Хүнс, хөдөө аж, ахуй хөнгөн үйлдвэрийн сайдаар ажиллаж байсан Т.Бадамжунай, дэд сайд асан Ж.Цолмон гэх мэтчилэн таамаг гарчихаж. Үүнээс гадна яамдын тоог цөөлж, төрийн албыг цомхон болгох тухай яриа ч гараад байгаа билээ. Магадгүй яам нь цөөхөн болохоор сайд нар давхар дээлтэй болчих юм биш биз гэсэн хардлага ч одоо явж байна. Засгийн газрын 2014 оны шинэчлэгдсэн бүтцээр 13 яам, 11 тохируулагч агентлаг, 19 хэрэгжүүлэгч агентлагтай ажиллахаар болсон. Гэхдээ 16 сайдтай байх бөгөөд үүнээс хоёр нь Шадар сайд, нэг нь Ерөнхий сайд хэвээр байхаар тусгагдсан.

 
Тэгвэл үүнийг өөрчлөх эрх МАН-д бий. Мэдээж УИХ-д сонгогдсон шинэ залуусыг юу юугүй сайд дарга болгохгүй нь ойлгомжтой биз. Тэгэхээр “хуучин бууны хугархай”-нуудад сайд даргын сэтэр буух нь дамжиггүй. За тэгээд, ямар ч таамаг өрнөж байсан МАН-ынхан одоо хэлсэн амандаа хүрч мэргэжлийн Засгийн газраа байгуулах ёстой. Тэгэхгүй бол парламентаар нь дүүрэн “бор халзан хонь”-нууд байгаа шүү дээ. УИХ-д сонгогдож, түр үнэмлэхээ гардаад буй МАН-ын гишүүдийн 39 нь “шинэков”-ууд. Тэд одоохондоо Төрийн ордондоо төөрч байгаа учраас энэ дөрвөн жилд суралцаад л дуусна.

 
Тал хувь нь хууль баталж, улсыг удирдах учраас Засгийн газраа л олигтой байгуулахгүй бол хэцүүдэх биз. Тэгээд ч төв талбайд давхар дээл өмсч, эсэргүүцэл илэрхийлэн жүжиг тоглож явсан тэд ямар нүүрээрээ УИХ-аас сайд дарга томилох билээ. Эр хүн хэлсэндээ гэдэгчлэн мэргэжлийн болгохын тулд мөнгөнөөс татгалзахаас өөр аргагүй л болох нь дээ. Тэр тусмаа МАН-ынхан дэд сайдаас татгалзахгүй бол өнгөрсөн дөрвөн жилийнх нь тэмцэл үнэ цэнэгүй болж хувирна шүү дээ. Тиймээс эр хүн шиг хэлсэн ярьсандаа л байгаарай, МАН-ынхаан. 

mminfo.mn

Э.Энхцэцэг