Есөн настайгаасаа Сэлбэ голын, эрэг, тохойн хогийг цэвэрлэж эхэлсэн, байгаль дэлхийдээ хайртай, ажил хичээнгүй хүү С.Буянхишигтэй ярилцлаа. Түүнийг өнөөдөр БОНХ-ийн сайд хүлээн авч уулзсан ба хүү аавынхаа хамт иржээ. Ингээд С.Буянхишиг хүүтэй ярилцсанаа хүргэж байна.

а

-Сэлбэ голын орчимд шилжиж ирээд голын хогийг цэвэрлэж эхэлсэн гэсэн. Яагаад энэ ажлыг хийхээр болсон талаар яриагаа эхлэе.

-Би Баянхонгор аймгийн Жаргалант суманд төрсөн. Тэгээд намайг бага байхад манайх Улаанбаатар хотод Баянхошуунд шилжиж ирсэн. Тэндээсээ одоо байгаа газар буюу Сэлбэ голын орчимд шилжиж ирээд найман жил болж байна. Энд ирээд аав маань голыг хогийг цэвэрлэдэг байсан би дагаад явдаг байлаа. Том болоод дөрөвдүгээр ангиасаа эхлээд голын хогийг өөрөө цэвэрлэдэг болсон. Аав маань ч ажилдаа явчихна. Манай өвөө, эмээ, аав, ээж маань байгалд хайртай, хүндэлж дээдэлдэг хүмүүс байдаг. Тэднийхээ сургамжаар байгаль дэлхийгээ хайрлаж, гол усаа цэвэрлэж байна.

а

-Хэдэн км орчим газрыг цэвэрлэдэг вэ. Нэг цэвэрлэхэд хэдэн шуудай хог гардаг вэ?

-Нэг их хол явж чаддаггүй. Гэхдээ энэ хавийнхаа 3-4 км газрыг явж цэвэрлэдэг. Нэг цэвэрлэхэд 3-4 шуудай, заримдаа түүнээс ч олон шуудай хог гардаг. Ер нь байгаль, дэлхий цэвэрхэн байвал бид өвчин тусахгүй, байнга цэвэр агаар амьсгалж байна. Хог цэвэрлэхэд гялгар уут их гардаг. Энэ нь агаар, газрын хөрсөнд маш их хор учруулж байдаг. Тиймээс сайн цэвэрлэж байх хэрэгтэй.

а

-Чамд хүмүүс тусалж байна уу?

-Тэр хавийн хүүхдүүд тусалдаг. Бас манай ангийн н.Энхтүвшин гэдэг хүүхэд хамт цэвэрлэж байгаа. Найздаа болон тэр хавийн хүүхдүүдэд их баярладаг.

х

-Цэвэрлэгээ хийхдээ ямар хугацаа зарцуулж байна.

-Би өглөө 08:20 цагт хичээлдээ яваад 13:30 цагт тарж ирдэг. Тэгээд гэртээ ирээд чөлөө заваараа голоо цэвэрлэнэ. 2-3 цаг, заримдаа түүнээс ч илүү хугацаа зарцуулдаг. Амралтын өдрүүдэд дулаахан байвал нэлээн сайн, удаан цэвэрлэнэ. Одоо өвөл болох гээд голын ус хүйтэн байна. Гэхдээ хөлдөхөөс нь өмнө цэвэрлэхгүй бол хавар голоор нэг хог урсаад муухай байдаг юм.

х

Дүү нараа байгальд хайртай болгож хүмүүжүүлнэ 

х

-Гэрийнхэн нь тусалдаг уу?

-Манай аав, ээж хоёр барилгын ажил хийдэг. Би хоёр дүү, хоёр эгч, нэг ахтай манайх чинь өнөр өтгөн айл шүү дээ. Ах, эгч нар заримдаа тусална аа. Харин хоёр дүү жаахан болохоор одоохондоо сайн мэдэхгүй. Гэхдээ том болохоор нь дагуулж голоо цэвэрлээд, байгаль дэлхийгээ хайрлах сэтгэлтэй хүмүүс болгоно гэж боддог.

ө

-Цэвэрлээд байхад нь хүмүүс хог хаяад байвал уур хүрч, гомддог байх.

-Тэгэлгүй яахав. Заримдаа уурч хүрч, гомддог. Гэхдээ би шантардаггүй ээ.

х

-Голоо цэвэрлэхээс гадна, тэр хавийг тохижуулахыг хүсдэг гэж ярьж байсан.

-Тиймээ. Тэр хавьд нэг хэсэг шавартай газар байдаг юм. Хүмүүс хүүхдүүдээ сургууль, цэцрлэгт нь хүргэж өгч, авахдаа тэрүүгээр явдаг. Дандаа хүүхдээ өргөж гарна. Гутал нь шавар болоод байдаг. Тэнд жижигхэн ч гэсэн гүүр барих юмсан гэж боддог. Бас тэр хавьд гэрэлгүй харанхуй болохоор хүмүүс шөнө орой явахдаа нохойд уруулах гэх мэт асуудал байдаг. Тиймээс гэрэлтүүлэг хиймээр байдаг юм. Мөн дараа жилээс үр энэ тэр авч байгаад голынхоо орчимд мод таръя гэж бодож байгаа.

ө

-Чамайг хөдөө яваад ирэхэд Сэлбэ гол их хогтой болсон байсан гэсэн.

-Харин тийм. Долоо хоног хөдөө яваад ирсэн чинь “аймаар” их хогтой болчихсон байсан. Уг нь тэр хугацаанд хүмүүс цэвэрлэсэн бол тийм болохгүй байсан гэж бодогдсон. Хүмүүс хашаа болон орй орчмын хогоо цэвэрлээд, голын эрэг, тохойд зугаалахдаа хогоо хаядаггүй бол тийм их хог овоорохгүй л дээ.

а

-Сургуулийн удирдлага багш нь мэддэг байсан уу. Танай ангийнхан ангиараа чамд тусалж байв уу. Дунд сургуулиа төгстөл голоо цэвэрлэх үү?

-Манай ангийн багш, зарим хүүхэд мэддэггүй байсан. Зарим нь бол мэддэг, хамтдаа голын хог цэвэрлэдэг хүүхдүүд бий. Би дунд сургуулиа төгстлөө цэвэрлэнэ гэж бодож байгаа. Угаасаа л голынхоо хажууд байх юм чинь. Хүмүүс хүүхдүүдээ багаас нь байгаль орчиндоо хайртай болгож сургавал сайн гэж боддог.

а

-Сургуулийнхаа “Эко клуб”-т явдаг уу?

-Саяхнаас сургуулийнхаа Эко клубын гишүүн болсон.

а

-Ямар сурдаг вэ. Илүү дуртай хичээл нь юу вэ.

-Гайгүй сайн сурдаг. Биологи, Газарзүйн хичээлд дуртай.

а

-Гимнастикаар хичээллэж байсан гэсэн.

-Та яаж мэдэв /инээв/. Би гимнастикаар дөрвөн жил хичээллэсэн. Дүүргийн болон сургуулийн тэмцээнээс хоёр алтан медаль авч байсан. Өдөр яваад л орой тарж, голоо цэвэрлэж чадахгүй байсан болохоор хичээллэхээ болиод байгаа.   

а

-Ирээдүйд ямар мэргэжил сонгох вэ?

-Цагдаа болно. Багаасаа л тэгж  мөрөөддөг байсан.

а

Б.Бэхи