Шүүхийн ерөнхий зөвлөлийн дарга Н.Лүндэндорж "Шүүхийн шинэтгэл-2014" буюу энэ онд хийсэн ажлын тухай тайлан мэдээг сэтгүүлчдэд өгсөн. Тус байгууллагаас энэ онд хийсэн таван ажлыг онцолсон юм. Тодруулбал, Шүүхийн хөгжлийн стратеги, Нээлттэй шүүх, Цахим шүүхийг бий болгож, Шүүхийн хүний нөөцийн шинэтгэл, Шүүхийн шийдвэрийн анализ зэргийг хэмээн онцоллоо.

б

Эдгээрээс нэгэн чухал үйл явдал болсон нь шүүхийн хүний нөөцийн шинэчлэл аж. 63 шинэ шүүгч томилогдсон байна. Ингэснээр Монголын нийт шүүгчдийн 13 хувийг шинэчилсэн аж. Шүүгч болж байгаа хүн шүүх дотроосоо л болдог гэсэн шүүмжлэл байдаг өөрөөр хэлбэл шүүгчийн туслах ч юмуу, шүүхийн ажилтан л шүүгч болдог учраас шүүх цус ойртлоо гэдэг асуудал гардаг байжээ. Харин шинээр томилогдсон 63 шүүгчээс 33 нь буюу 52,3 хувь нь шүүхийн гаднаас буюу өмгөөлөгч, прокурор, хуулийн зөвлөх зэрэг мэргэжлээрээ ажиллаж байсан дадлага туршлагатай хуульчид шүүгч болсон гэдгийг онцоллоо. Мөн эдгээр шүүгчийн 25 нь буюу 39,7 хувь магистр зэрэгтэй байгаагаас үзэхэд шинээр томилогдсон шүүгчдийн боловсролын түвшин ахисан болохыг харуулж байгаа үзүүлэлт. Бас дээрх шүүгчдээс өндөр хөгжилтэй гадаадын оронд магистр, доктор хамгаалсан долоон шүүгч байгаа бөгөөд цаашид ч чадварлаг боловсролтой боловсон хүчнээр шүүх цус сэлбэх болно гэдгийг онцолсон.

б

Шүүхийн хөгжлийн стратеги буюу 2014-2020 он хүртэл Монголын шүүхийг хэрхэн хөгжүүлэх тухай стратегийн бодлогын баримт бичгүүдийг баталжээ. Ингэхдээ "Шүүхийн шинэ менежмент" , "Шүүхийн хүний нөөцийн чадавхийг хөгжүүлэх", "Шүүгч, ажилтны нийгмийн хамгаалал", "Шүүхийн хөрөнгө оруулалтын дунд хугацааны хөтөлбөр", "Шүүх ба олон нийт" хөтөлбөрүүдийг тусгаж, хэрэгжүлж байна. Харин шүүх хуралдаан болон шүүхийн шийдвэрүүдийг иргэд олон нийтэд нээлттэй болгосон. Энэ тухай "Өнөөдөр хот, хөдөөгийн ямар ч шүүхийн байранд очлоо гэсэн хаана ямар хуралдаан болж байгааг шүүхийн үүднээс бүрэн үзэх бололцоотой. Нэг дэх хэлбэр нь энэ. Хоёрдугаарт шүүх нээлттэй байгаагийн хамгийн том илэрхийлэл бол шүүхийн шийдвэрүүдийн нээлттэй байдал. www.shuukh.mn цахим хуудсанд Монголын шүүхийн бүх шийдвэрүүд нээлттэй байгаа. Яагаад нээлттэй байлгаж байна гэхээр шүүхийг олон нийтийн хяналтад оруулах нэг алхам. Нөгөө талаас судлаач, багш, оюутнуудын хувьд шүүхийн шийдвэрийг судлах бүхий л боломжийг гаргаж өгч байгаа явдал. Шүүх хэрхэн ажиллаж байгааг иргэн хүн шүүхийн шийдвэрээр дамжуулж үнэлэх, дүгнэх бололцоог бүрдүүлж байгаа юм. Шүүхийг нээлттэй болгох бас нэг том ажил хийсэн нь урд нь шүүхийн шийдвэрийг суурин интернеттэй газраас үзэж байсан бол одоо манай иргэд гар утаснаасаа үзэх бололцоотой боллоо" хэмээн дүгнэсэн.

Б.Хүлэг