Нийслэлийн Засаг дарга Э.Бат-Үүлийн санаачилсан төрийн албан хаагчдад орон сууцны урьдчилгаа төлбөрийн дэмжлэг үзүүлэх журам батлагдлаа. "Улаанбаатар орон сууц" нэртэй сан байгуулагдаж, нийт 15 тэрбум төгрөгийн хөрөнгөтэйгээр эхэлж буй энэ журам олны анхаарлын төвд буй. Төрийн байгууллагад гурваас доошгүй жил тогтвор суурьшилтай ажилласан, цаашид ажиллах төрийн албан хаагч энэхүү журамд хамрагдаж, орон сууцны үнийн дүнгийн 15 хувийн буцалтгүй тусламж авах эрхтэй. Бүр тодруулбал 70 сая төгрөгийн өртөгтэй орон сууц авах төрийн албан хаагчид нийслэл 10.5 сая төгрөгийн буцалтгүй тусламжийг олгоно гэсэн үг. Хамгийн чухал нь энэ мөнгө эргэн төлөгдөхгүй, ямар ч хүүгүй. Харин энэ тусламжийг авах төрийн албан хаагч байраа зөвхөн гэр хорооллын дахин төлөвлөлтийн хүрээнд баригдаж буй орон сууцаас сонгох ёстой. Баянхошуу, Амгалан, Дамбадаржаа, Ханын материал, Ботаник зэргээр нийслэлийн захын хорооллын 24 байршилд баригдаж буй, баригдах орон сууцаас сонгох ёстой гэсэн үг. Уг журмын хамгийн чухал заалт нь энэ. Бусад шаардлага нь орон сууц авч байгаа иргэдийн л адил, тогтмол цалин орлоготой, тогтвор суурьшилтай ажиллах гэх мэтээр.

х

Энэ өнцгөөс нь  харвал хотын мээрийн санаачилга төрийн албан хаагчдыг гэхээсээ илүү гэр хорооллын дахин төлөвлөлтийг хийж буй барилгын компаниудыг дэмжсэн нь харагдана. Гэр хорооллыг барилгажуулж, айл бүрийг хаусанд амьдаруулна гэсэн сонгуулийн амлалт нь зүсээ өөрчилж, нийтийн орон сууц болсон. Оргүй дорвол охинтой нь дээр гэхчлэнгээр иргэд нийтийн орон сууц барих ажлыг нь хүлээн зөвшөөрч, хашааны газраа байраар солино гэсэн гэрээ байгуулсан ч өнөөдөрийг хүртэл атга шороо ч хөндөөгүй газар зөндөө бий. Нөгөө талд нь орон сууцаа барьж дуусгаад, бэлэн болгосон ч худалдан авагчгүй болсон барилгын компаниуд ч байгаа. Өөрөөр хэлбэл газрыг нь авсан хэдэн айлаа оруулаад, илүү гарсан өрөөнүүдээ зарж чадахгүй байгаа төсөл хэрэгжүүлэгчдийг энэ журмаар дэмжсэн гэж харж болно. Тиймдээ ч 15 хувийн тусламж үзүүлснийхээ төлөө заавал бидний хамтрагчдаас байр ав хэмээн тулгаж, бүр журамлачихлаа. Байрныхаа 85 хувийг нь өөрөө гаргаж байгаа төрийн албан хаагчид ямар ч сонголт байхгүй гэсэн үг.

р

"Улаанбаатар орон сууц сан" энэ онд нийт 15 тэрбум төгрөгийг төрийн албан хаагчдад тусламж болгон өгөх лимиттэй. Энэ мөнгөөр 26 000 төрийн албан хаагч, нийт 6600-8000 гаруй иргэний орон байрны асуудлыг шийднэ гэдгийг хотын орлогч С.Очирбат хэлж байна. Ихэнхдээ сургууль, цэцэрлэгийн багш, эмч нарыг хамруулж, тусламж үзүүлэх аж. Байнга шахуу цалин нэмэхийг шаардаж, зээлэнд дарлуулж буйгаа ярьдаг хүмүүст цалингийн нэмэгдэл болгон өгнө гэж хэлж болно. Тэгвэл татвар төлөгчдийн мөнгийг нөгөө хэсэгт нь тусламж болгон өгч байгаад гайхагсад бас байна. Э.Бат-Үүл өөрийнхөө сонгуулийн амлалтыг биелүүлж, хүүгийнхээ барилгын компанийг дэмжихийн тулд татвар төлөгчдийн мөнгийг ашиглаж байна гэж хардах эрхээ эдэлж болно байх. Үүнийг батлах мэт эргэлзээ төрүүлсэн нэг зүйл журамд бий. Тэр нь энэ сангаас хэдий хүртэл тусламж олгох, дараа дараагийн хөрөнгийн эх үүсвэрээ хаанаас шийдэх нь тодорхойгүй. Өөрөөр хэлбэл зөвхөн сонгуулийн жилд зориулсан, дахин төлөвлөлтийн хүрээнд баригдсан хэдэн барилгыг далд оруулах гэсэн санаачилга мэт.

р

Багагүй хүлээлт үүсгээд байсан энэ дэмжлэг энэ мэтээр хуудуутай зүйл олон байна. 15 хувийн дэмжлэг Батад илүү тоотой очиж, Доржид бага оногдох жишээтэй. Учир нь байр харилцах адилгүй үнэ, хэмжээтэй. Мөн Дорж, Бат хоёрын бэл бэнчинг ч ялгаатай. Үнэхээр тусламж дэмжлэг юм бол тэр нь ялгаваргүй байх ёстой.

х

Үүл баатарын хэлж байгаа хөрс, ус, агаарын бохирдол нь Улаанбаатарын толгойны өвчин гэдэгтэй санал нийлж байна. Үүнийг шийдэх хамгийн оновчтой арга нь орон сууцжуулах гэдгийг ч үгүйсгэхгүй. Гэвч үүнтэй зэрэгцсэн олон асуудлыг шийдэх арга зам нь тийм ч оновчтой харагдахгүй байна. Үүний тодхон жишээ нь 15 хувийн тусламжид дулдуйдсан шахаа боллоо. НИТХ-ын төлөөлөгчид дотор энэ журмыг төрийн алба руу хошуурах хэрэгсэл болчих вий, ажил олгогчийн үзэмжээр шийдэгдэх вий гэж болгоомжлогчид цөөнгүй байсан. Бас энэ журам нь төрийн албан хаагчдыг ялгаварлаж байгаагаас гадна сонгох эрхгүй болгож буйг ч олон төлөөлөгч хэлсэн. Өөрөөр хэлбэр засч залруулах, нэмж хасах олон зүйл байгааг танхимаас хэлсэн ч анхны төсөл бараг засваргүй батлагдлаа.

р

Эзэндээ очих болтугай.

б

В.Бат