Төрийнхнийг нэг байшин булаацалдаж суух хооронд хувийн хэвшил асуудлыг ажил хэрэг болгож, мөнгө олох эх үүсвэрээ болгочихож. Т.Батаарын сургаар үлэг гүрвэлийн төв музей байгуулна хэмээн ярьсан ч өнөөдрийг хүртэл дорвитой хийсэн ажилгүй. Гэтэл “Хүннү молл” бараг шахуу үлэг гүрвэлийн музей байгуулчихаж. Нээгдсэн цагаас нь эхлэн хотын зах гэхгүй нийслэлчүүд тийш хөвөрч, амралт чөлөөт цагаа өнгөрөөж байна. Хэлдэг нь төр, хийдэг нь хувийн хэвшил гэдгийг эндээс харж болно.

Тиймээс Т.Батаар болон түүний “найз”-уудыг Хүннү моллд өгчихье. Гайхалтай үзмэр, гайхамшигтай бүтээн байгуулалт болгох нь тодорхой. Илүү олон хүнд хүрч, 70 сая жилийн настай үнэт олдвор гэдэг үнэ цэнэ нь илүү тодорно. Товчхондоо төрийн хүсээд, яриад ч хийж чадахгүй байгаа Үлэг гүрвэлийн том музейг жинхэнэ утгаар нь байгуулах бус уу.

Алсын Америкт Монголоос гаралтай Т.Батаарын сураг гарав. Ерөнхийлөгчөөсөө эхлээд салбарын сайд, энгийн иргэн хүртлээ эрвийх дэрвийхээрээ хөөцөлдөж байж, Монголдоо авчрав. 70 сая жилийн настай, дэлхийд ховор, үнэт олдвор хэмээн гайхан шагшиж байсан ч өнөөдөр үнэ цэнэ нь харагдахгүй байна. Араас нь Т.Батаарын “найзууд” болох 22 үлэг гүрвэлийн олдворыг авчирч, том хэмжээний музей байгуулах үзмэр бүрдсэн. Гэвч өнгөрсөн хоёр жилийн хугацаанд байшин булаацалдаж, хэрэлдэхээс өөрийг хийсэнгүй.  

Үлэг гүрвэлийн музейн барилгыг эхлээд МАН-ынхан өгөхгүй гэж гүрийсэн. Бүх шатны шүүхээр дамжиж, эцэстээ албадан авснаар МАН, ССАЖЯ-ны хэрүүл дууссан. Харин одоо Т.Батаар болон түүний “найз”-уудыг гэргүй болгох ажиллагааг нийслэлийнхэн эхлүүлэв. Үлэг гүрвэлийн музей бус “Буддын соёлын музей” болгоно хэмээн мэдээлэл хийж, мөнгөнөөс бусад нь бэлэн болсон гэдгийг хотын ерөнхий архитектур мэдэгдэв. Гурван тэрбум төгрөгөөр байшинг нь засч, 27 тэрбум төгрөгийн хөрөнгө оруулалт хийчихвэл Буддын соёлын музей босчихно гэдгийг ч дуулгасан. Бас Т.Батаар болон түүний “найз”-уудыг Тэрэлж рүү цөлж, суурьшуулах санааг ч бодож олсноо танилцуулав. Ингэхээр Т.Батаар болон түүний “найз”-уудад багтах шингэх зай энэ хотод олдохгүй бололтой. Дээр нь төрийн санаачилж, сэдсэн бүхэн ажил хэрэг гэхээсээ илүү хэрүүл болон замхардаг нь бодит үнэн. Тиймээс ч Т.Батаарын үнэ цэнэ өнөөг хүртэл харагдаагүй буй.

Тиймээс Т.Батаар болон түүний “найз”-уудыг Хүннү моллд өгчихье. Гайхалтай үзмэр, гайхамшигтай бүтээн байгуулалт болгох нь тодорхой. Илүү олон хүнд хүрч, 70 сая жилийн настай үнэт олдвор гэдэг үнэ цэнэ нь илүү тодорно. Товчхондоо төрийн хүсээд, яриад ч хийж чадахгүй байгаа Үлэг гүрвэлийн том музейг жинхэнэ утгаар нь байгуулах бус уу.

Ер нь төр гэх шүдгүй нохой даахгүй булуугаа хурааж байхаар хийдэг, чаддаг хувийнханд том бүтээн байгуулалт, чухал ажлаа даатгачихвал илүү хурдан хугацаанд үр дүнд хүрнэ. Харин төр чаддагаараа татвар, төлбөрөө хураагаад сууж байхад л болох биш үү.

В.Хэрлэн