“Өршөөл үзүүлэх тухай хуулийн 4.1 дэх хэсэг, 7 дугаар зүйлд хэсэгчлэн тавьсан Ерөнхийлөгчийн  хоригийг хүлээж  авсугай” гэсэн УИХ-ын тогтоол дөнгөж батлагдаж, спикерийн гарын үсэг бүхий тамгын бэх нь хатаж амжаагүй байхад дараагийн асуудал дэгдсэн. Хуульзүйн байнгын хорооноос байгуулагдсан ажлын хэсэг Өршөөлийн хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулж, хэлэлцүүлэхээр байлаа. Өөрөөр хэлбэл, Ерөнхийлөгчийн хоригт тусгагдсан Өршөөлийн тухай хуульд оруулах холбогдох нэмэлт, өөрчлөлтийн төслийг УИХ-ын дэгийн тухай хуулийн 31.9-д заасны дагуу Хууль зүйн байнгын хороо боловсруулж, нэгдсэн чуулганаар батлуулах үүрэгтэй.

Гэвч Ц.Оюунбаатар гишүүнээр ахлуулсан Өршөөлийн хуулийн Ажлын хэсэг Ерөнхийлөгчийн хоригийг илт гуйвуулж, Үндсэн хууль, Дэгийн хуулийг зөрчсөн төслийг боловсруулж батлуулахаар Хууль зүйн байнгын хорооны хуралдаанд оруулж ирлээ гэх мессэж олон нийтийн сүлжээгээр “гал дээр тос нэмэх”-тэй адил тархлаа.

Ерөнхийлөгч Өршөөлийн тухай хуулийн 4 дүгээр зүйлийн 4.1, 7 дугаар зүйлд байгаа “Хээл хахууль авах, Төрийн албан тушаалтан эрх мэдлээ хэтрүүлэх, урвуулах, Хууль бусаар хөрөнгөжих, Төсвийн хөрөнгийг зориулалтын бусаар зарцуулах, Бусдын эд хөрөнгийг залилан мэхлэх замаар онц их хэмжээний хохирол иргэдэд учруулсан хэрэг, Бусдын эд хөрөнгийг завших, үрэгдүүлэх гэмт хэргийн хүндрүүлсэн хэлбэрийг Өршөөлийн хуулийн 9.1.3-т заасан “өршөөлд хамааруулахгүй байх нөхцөл байдал”-д тусгах ёстой” гэсэн агуулгаар хориг тавьсан юм. Үүн дээр нэмээд анх удаа гэмт хэрэг үйлдсэн өсвөр насны залуучууд, албан тушаалтан бус жирийн иргэд олноор үйлддэг Эрүүгийн хуулийн 3 зүйл ангиар ял эдэлж байгаа хүмүүсийг Өршөөлийн хуулийн 5.1-д заасны дагуу эдлээгүй үлдсэн ялаас нь 2 жилийг хасах нь зүйтэй гэсэн зарчмыг баримталж хориг тавьсан.

Ерөнхийлөгчийн зөвлөх Ч.Өнөрбаярын тайлбарласнаар “УИХ-ын Ажлын хэсгийн боловсруулсан төслөөр бол Өршөөлийн тухай хуулийн 4 дүгээр зүйлийн 4.1-д байгаа “энэ хуулийн 5.1, 9.1-д” гэснийг, 7 дугаар зүйлийн 7.1-ийн “Энэ хуулийн 5.1, 9.1.3-т” гэснийг “Энэ хуульд ялаас өршөөн хасах болон өршөөлд хамааруулахгүйгээр” хэмээн өөрчлөн оруулж иржээ. Тэрбээр цааш нь “Ажлын хэсгийнхний өөрчлөх гээд байгаа 5.1-ийн нэр нь өршөөн хасах, 9.1-ийн нэр нь өршөөлд хамааруулахгүй. Тиймээс Ажлын хэсгийн боловсруулсан төслийг Хууль зүйн байнгын хороо, УИХ баталвал хориг огт аваагүйтэй адил хэрэг болно. Ийм маягаар Өршөөл үзүүлэх тухай хуульд өөрчлөлт оруулвал зөвхөн гадаад төрх нь өөрчлөгдсөн хуучин хууль хэвээрээ үлдлээ гэсэн үг” хэмээжээ. Өөрөөр хэлбэл, мөнгөний нэхэмжлэх дээр дүнг нь тоо болон цифрээр бичсэнтэй агаар нэгэн болжээ.

“Хэрвээ Ерөнхийлөгчийн тавьсан хоригийг агуулгыг нь авахгүйгээр дахиад батлах юм бол Монгол Улсын Ерөнхийлөгч дахин энэ асуудалд хориг тавих нөхцөл байдал үүсэхийг үгүйсгэх аргагүй” гэж хуульч Б.Энхбаяр ярьж байна лээ.

Чуулганы хуралдаанаар Ерөнхийлөгчийн хоригийг хүлээн авахыг дэмжих санал хураалт явуулахад зургаан гишүүн эсрэг кноп дарсан. Хоригийг эсэргүүцэж коноп дарсан нэр бүхий гишүүд Өршөөлийн хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах ажлын хэсгийн бүрэлдэхүүнд багтсанаас гадна тэдний нэг Ц.Оюунбаатар ахалж байгаа билээ. 11 гишүүний бүрэлдэхүүнтэй энэ ажлын хэсэгт эсэргүүцсэн түшээд олонхи болсноор ийнхүү хоригийг өршөөлд хамрагдах агуулга хэвээр найруулагджээ.

Өршөөлийн хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах төсөлд хоригийг тусгалгүй хэвээр найруулагдан ажлын хэсгийнхний босгыг давсан ч Хуульзүйн байнгын хорооны гишүүдийн эсэргүүцэлтэй тулан хуралдаан хойшлогдсон байна. Хуульзүйн байнгын хороо 18 гишүүнтэй. Өршөөлийн хуульд Ерөнхийлөгчийн тавьсан хоригийг эсэргүүцсэн ажлын хэсэгт олонхи болоод байгаа 6 гишүүн Хуульзүйн байнгын хороондоо ч, парламентад ч цөөнх хэсэг.

Тиймээс ажлын хэсэг дэх олонхийн Өршөөлийн хуульд хүч түрэн оруулсан өөрчлөлт байнгын хорооны хуралдааны босгыг ч давж чадахгүй бүдрэхээр байна.  Ерөнхийлөгчийн тавьсан хоригийг хүлээж авсан хэдий ч өөрчлөлтийг хэрхэн тусгахыг түмэн харж байгаа. Ерөнхийлөгч ч хоригийг хүлээж авч процесс дуусаагүй байгааг цахимаар жиргэсэн байсан.

УИХ-ын ээлжит бус чуулган энэ сарын 18-нд хаалтаа хийх товтой. Ерөнхийлөгчийн тавьсан хоригийг хүлээж авсны дагуу Өршөөлийн хуульд  нэмэлт өөрчлөлт оруулан  хэлэлцэн баталвал ээлжит бус чуулганыг хугацаанаас нь өмнө хаахаар төлөвлөөд байгаа аж.  

Ямартай ч парламент Ерөнхийлөгчийн хоригийг хүлээж авсан дүр “эсгэж”, Өршөөлийн хуулиа өмнөхөөр нь батлахаар зүтгэх нь олон нийтийн  хараанаас тойрч гарахгүй биз ээ.

Н.Энх