Төрийн ордны зүгээс бядан явагч бялзуухай сүүлийн үед янз бүрийн юм жиргэх болсон байна. Ядаж байхад түүний жиргэх нь хожим үнэн болдогийг нь яана гээч. Тэгвэл тун удахгүй Ардчилсан нам задарч, МҮДН болон Алтангадасынхан тус тусдаа өрх гэрээ босгохоор хатуу шийдсэн тухай жиргэжээ.

Ингэхэд энэ нам 2000 оны арванхоёрдугаар сарын 6-нд мөн ч сүртэй байгуулагдаж байсан даа, зайлуул. Сар өдрөө ч ихээхэн билгэдэж авсан байдаг юм. 12 сарын 06 гэдэг чинь 1206 буюу Их Монгол улс байгуулагдаж, Эзэн Чингис хаан ширээнд суусан он л доо. АН-ынхан ч энэ талаар тэр үед сүртэй сүртэй үгсийг өвөр хоорондоо дуудалцаж байсан санагдана. Мөн нэгдэж байгаа Үндэсний Ардчилсан Нам, Социал-Демократ Нам, Шашинтны Ардчилсан Нам, Уламжлал, Сэргэн Мандлын Нам, хуучин Ардчилсан Нам, Уламжлалын нэгдсэн намын дарга нар нь үүрд хамт байх андгай тангараг тавин үнсэлдээд л. Тэд нарын бүгдээрээ монгол дээл өмсчихсөн ийм нэг зураг хэвлэлүүдийн хуудсыг тэр аяаар нь дүүргээд л.

Ингэхэд ерөөсөө л олон удаагийн сонгуулийн ялагдал, нэг удаагийн эвслийн ялалт, 2000 оны “хосоо шувтруулсан” сонгууль тэдэнд нэгдэхээс өөр замгүй гэдгийг заасан юм. Сайндаа ч биш. Анхны дарга нь Дамбийн Дорлигжав байлаа. Хоёр жилийн дараа М.Энхсайханаар солив. Гурван жил болоод Р.Гончигдорж авлаа. Нэг жил болж байтал Ц.Элбэгдорж сонгогдов. Мөн түүнийг хоёр жил болж байтал Н.Алтанхуяг болоодохдог юм. Энэ нөхөр хаа очиж “хааны” суудал дээр зургаан жил болж, хэдхэн сарын өмнө З.Эхболдод намын даргынхаа эрх мэдлийг шилжүүлжээ.

Энэ хугацаанд тус нам их юм үзсэн дээ. Ёстой л, “Толь” Гэндэн, “Толгой” Шарав гэдэг үлгэр шиг л амьдрал туулсан байдаг. Гэвч хүүхэд нас ахихын хэрээр томоождог шиг энэ намынхан гайгүй ухаажиж, Н.Алтанхуягийгаа ноололгүй зургаан жил болсон юм. Энэ хугацаанд ч хамаг ялалтуудаа авсан байдаг нь үнэн л дээ. Ер нь хамгийн олон жил намын дарга хийсэн хүн нь энэ нөхөр. Тэгээд яахав дээ, хэн нэг нь жаахан амжилт гаргахаар атаархаад, ор дэрийг нь булаахаар улайрч эхэлдэг монголчуудын зангаар түүний намын даргын суудлыг З.Энхболд зартай хэдэн “хорчдын” хүчээр аваадах шиг харагдана билээ.

Ингээд хөөрхий, АН хавьтсан бүхнээ хажиглаж, хамтарсан бүхнээ харааж явдаг, зартай хэрүүлч Зандаахүүгийн Энхболдын үе дээр задарч байгааг та бүхэндээ сонордуулъя. Очиж очиж сонгуулийн өмнө шүү. Уг нь намын дарга гэдэг хагалан бутаргагч бус хамаг бүхнийг эвлүүлэн наалдуулагч байх ёстой л доо. Гэвч төрөлхийн араншин гэж нэг айхтар юм удирдагч байх эсэхийг тун богино хугацаанд таниулдаг бололтой золиг юм. Мөн нэг зүйлийг онцлоход нуруу намхан удирдагчид буюу Наполеон, Сталин, Франко, Йозеф Геббельс нар заль мэх, зандалчлах айлгахаараа алдартай бөгөөд хамгийн харгис хүмүүс байсан гэлцдэг. Үүнийг BBC-3-ийн захиалгаар хийсэн “Намхан нуруутай намайг битгий оролдоорой” (Fuck Off, I'm Small) нэвтрүүлгийн үеэр Ланкаширийн төв их сургуулийн(University of Central Lancashire) эрдэмтэд “Хятад саваа” хэмээх аргаар баталсан байдаг. Тиймээс манай УИХ-ын намхан даргаас ийм араншин байнга цухалзах нь аргагүй ч юм уу даа гэж бодогдох. Ингэхэд өөрийнхөө хийж буй үйлдлийг хамгийн зөв гэж боддог хүн хамгийн их алдсан байдаг гэж алдартай үг бий. Бодвол дээрхи намханчууд бүгд л өөрийнхөө үйлдлийг тухайн үед зөв гэж үзэж байсан учраас харгислал, хамаг муухай бүхнийг үйлдсэн биз. Гэвч түүх тэднийг өршөөсөнгүй. Өнгөрсөн хугацаанд мөн ч их хараалгалаа шүү дээ.

Өдгөө өөрийн гэсэн байраа нураагаад хаана байгаа нь мэдэгдэхээ байсан АН одоо өөрсдөө тарах шинжтэй байна. Өөрөөр хэлбэл нэгэн цагт нэгдэж асан намууд өнөөдөр өргөө гэрийнхээ хана, тооно, хаалга үүдийг салгаж аваад тал тал тийшээ одох төлөвтэй. Уг нь Ардчилсан намд ард түмэн итгэдэг, бас хардаг болоод байсан юм шүү дээ. Одоо яая гэхэв. Тэдэндээ, тэдэндээ ч юу байхав АН-ын дарга З.Энхболдод МАН болоод бусад улстөрийн хүчнүүдийн зүгээс цааш цаашдаа улам сайн задлаарай л гэж ерөөе дөө.

Эх сурвалж: