Сирийн Ерөнхийлөгч олон жилийн дараа анх удаагаа Дамаскийг орхин гарчээ. Тэрбээр Москва хотноо айлчилж, тус улсын удирдлагуудтай уулзжээ. Энэ талаар Британийн “www.dailymail.co.uk” мэдээллээ.

2011 оноос хойш хилийн дээс алхаагүй Сирийн Ерөнхийлөгч Башар аль Ассад ОХУ-ын нийслэл Москва хотноо нэг өдрийн төрийн айлчлал нь хийсэн болохыг албаныхан баталлаа. Оросын удирдлагууд Ассадыг хүлээн авахын тулд айлчлалтай холбоотой мэдээллийг нийтэд задруулахыг хатуу хориглосон байна. “Энэ талаар Ерөнхийлөгч В.Путин, Ерөнхий сайд Дмитрий Медведев, Батлан хамгаалахын сайд Сергей Шойгу болон Гадаад хэргийн сайд Сергей Лавров нар мэдэж байсан” хэмээн Кремлийн хэвлэлийн төлөөлөгч Дмитрий Песков мэдэгджээ.

Дмитрий Песков “Айлчлал үр дүнтэй болсон. Хоёр тал олон салбарт хамтран ажиллахаар тохиролцсон. Хамгийн гол нь Сири улс Оросын тусламжтай хэт даврагчид болон босогчдоос салах туйлын сонирхолтой байсан. Оросын хилийн чанад дахь цэргийн ажиллагаа амжилттай үргэлж байна. Ерөнхийлөгч Ассад хүртэл сэтгэл хангалуун байна” гэж хэлсэн байна.

Ассад Москвад айлчлал хийсэн болох нь тогтоогдсоны дараа Цагаан ордон “Ард түмнийхээ эсрэг химийн зэвсэг ашигласан Ассадыг Оросын удирдлагууд улаан хивсэн дээр угтлаа. Утгагүй юм” гэж шүүмжилжээ. Пентагон “Орос хэт даврагчдад цохилт өгч байгаа мэт харагдаж байвч үнэн хэрэгтээ Ассадыг төрөөс зайлуулахыг оролдож буй сөрөг хүчний дэмжигчдийн эсрэг тэмцэж байна. Эдгээр эрхмээс болж терроризм газар авах хандлагатай байна” гэжээ.  

Цагаан ордныг бухимдуулж, Пентагоныг түгшээсэн Ассадын айлчлал энэ сарын 20-нд болсон байна. Ассад Москвагийн цагаар 21.00 цагт тус улсад хүрэлцэн иржээ. Тэрбээр “Олон нийтийн анхаарлыг татахаас болгоомжилсон учир Москвад шөнө ирсэн” хэмээн Сирийн төрийн мэдлийн “CANA” агентлаг мэдээлэв.  “Ассадын айлчлалын бүрэлдэхүүн цомхон байсан” хэмээн Оросын “Россия 1” телевиз онцолсон байна.

Москва хотноо ажиллаж буй Британийн “ВВС” агентлагийн сэтгүүлч Стив Росенберг “Сирийн удирдагчийн айлчлалд Орос сайн бэлдсэн. Тун цэвэрхэн, анхаарал татахуйц байгаагүй. Ассад шөнө ирсэн учир хэн ч мэдээгүй. Тэд эртнээс энэ айлчлалыг зохион байгуулахаар төлөвлөсөн байна. Тэд Ойрхи Дорнод болон хэт даврагчдын асуудлаар ярилцсан. Сирийн гол түнш Орос. Энэ бол жинхэнэ үнэн” гэж мэдээлжээ.

Айлчлал эртнээс төлөвлөгдсөн учир Путин, Ассад нар цаг алдахгүй шууд гол асуудлынхаа талаар ярилцсан байна. Удирдагчид хэт даврагчид, цэргийн ажиллагааны талаар ярилцжээ. Оросууд Сири дэх цэргийн ажиллагааг үр дүнтэй явагдаж буйг онцолж, гурван долоо хоногийн хугацаанд хэт даврагчдын хүч хэрхэн суларсан болохыг Ассадад тайлбарласан байна. Ассад талархал дэвшүүлсэн хэдий ч Сирийн Засгийн газрын эсрэг оросууд байлдаж буйд сэтгэл дундуур байгаагаа Путинд илэрхийлсэн аж.

Энэ асуудал сэтгэлийг нь түгшээж буйг уулзалтын үеэр Путин мэдэгджээ. Эхний уулзалтад Путин, Шойгу, Лавров нар оролцсон бол хоёр дахь уулзалтад удирдагчид ганцаарчлан уулзсан байна. “Уулзалт олон цаг үргэлжилсэн. Орчуулагчаас өөр хэн ч тэдний дэргэд байгаагүй. Тэд юу ярилцсан болохыг сайн мэдэхгүй байна. Нууц уулзалтаар хэлэлцсэн бүхэн удахгүй тодорхой болох байх” хэмээн Лавров хэлжээ.

Ассадын айлчлал богино хугацаанд болсон бөгөөд яагаад энэхүү айлчлалын талаар олон нийтээс нуусан тухайгаа Кремль тайлбарлахаас татгалзсан байна. “Тус уулзалт гурван том асуултад хариуллаа” хэмээн “AFP” агентлаг мэдээлэв. Нэгд, “Ассад холбоотон, гол түнш орноороо эцэс буцалтгүй Оросыг сонголоо”, хоёрт, “Ассад оросын цэргийн ажиллагаанд сэтгэл хангалуун байгаа бөгөөд тэдний тусламжтай ганхаад буй тусгаар тогтнолоо авч үлдэх сонирхолтой байна”, гуравт, “Ассад, Путинээс өөр хэнд ч итгэдэггүй” гэж тус агентлаг мэдээлжээ.  

Сири дэх Америкийн оролцоо улам багасч, улам суларч байна. Хэдий АНУ тэргүүтэй холбоотон орнууд Сирийг хэт даврагчдаас чөлөөлөхөөр тэмцэж буй ч ганц ч удаа Ассадаас талархалыг үг сонсоогүй. Тэд өнгөрсөн оны долоодугаар сард хэт даврагчдын эсрэг нэгдсэн. Гэтэл Орос энэ сарын 2-ноос эхлэн Сирид агаараас цохилт өгч эхэлсэн. Гуравхан долоо хоногийн ажиллагаа Ассадын сэтгэлийг хөдөлгөж, Дамаскийг орхин гаргахад хүргэлээ.

Ойрхи Дорнодыг хяналтадаа байлгах Америкийн бодол өдрөөс өдөрт замхарч эхэллээ. Орос хэт даврагчдын эсрэг нэгдсний дараа Иракийн удирдлагууд Путинээс тусламж хүссэн юм. Одоогоор Путин шийдвэрээ гараагүй байгаа юм.

Америкийн “HIS Janes” байгууллага Оросын Сири дэх цэргийн ажиллагаанд хэр хэмжээний мөнгө зарцуулж буйг тооцоолон гаргажээ. Тус улс ойролцоогоор 80-115 сая ам.доллар цэргийн ажиллагаанд зарцуулсан байна.

Б.Дэлгэрцэцэг