Дээдэс суудлаа олохгүй бол доодос гүйдлээ олохгүй гэдэг. Хаврын чуулган хугацаа сунган хуралдаж байгаа энэ өдрүүдэд МАН-ын 6 сайдыг огцруулж, Засгийн газрын бүрэлдэхүүнд сэлгээ хийх асуудал яригдаж байна. Үүнтэй зэрэгцээ Сангийн яам, БОНХАЖЯ, БХБЯ, ЗТЯ, Хөдөлмөрийн яамны ажилтан, албан хаагчид л лав хэн гээч шинэ сайдын нүүрийг үзэх нь вэ гэж сандралдаж байгаа. Мэдээж шинэ сайд томилогдон ирэхтэй зэрэгцээд албан хаагчдын дотор ч халаа сэлгээ хийдэг нь бараг уламжлал болсон. Басхүү бусад яамны хувьд ч хөдөлгөөн орсон байсан биз, учир нь Засгийн газар тогтворгүй, мөдхөн дэнжигнэн огцроход бэлэн байна.

Нийт ард иргэдийн хувьд эдийн засгаа сэргээж, нийгмийн асуудлаа шийдвэрлэж чадахгүй сандал ширээний төлөө албан тушаалын эрх мэдэл булаацалдаад тогтвортой ажиллахгүй байгаа төр, засгийн эрх баригчдыг шүүмжлэн буруутгахаас аргагүй. Авдаг цалин амьдралд хүрэлцэхгүй, өргөн хэрэглээний бараа зах зээлийн жамаар өсөн нэмэгдсээр байгаа энэ үед нийгэм бухимдахаас яах билээ.

Шийдлийн Засгийн газрын хувь заяа парламент дахь улс төрийн хүчнүүдийн гарт шилжсэн. АН-ын Гүйцэтгэх зөвлөлийн шийдвэрийн дагуу МАН-тай хийсэн гэрээг цуцалж, 6 сайдыг огцрууллаа гэхэд зөрөөд ах нам Засгийн газрыг огцруулах асуудлыг оруулж ирэх нь дамжиггүй. Ерөнхий сайд Ч.Сайханбилэг танхимаараа ажиллахыг хүсэвч МАН-ын сайд нарыг огцруулахгүй бол өөрийг нь татаж унагана гэх өөрийнх нь намын рекет орж ирсэн. Ийнхүү төрийн дээр улс төрийн хүчин ноёлсон энэ өдрүүдэд Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж намуудын дарга нар, УИХ дахь бүлэг, эвслийн дарга нарыг хүлээн авч уулзлаа.

Тэрбээр МАН-ыг Засгийн газраасаа гаргана гэдэг хууль зөрчсөн асуудал. Аль нэг намын хүсэлтээр Засгийн газрыг халж солих асуудал байж болохгүй гэдгийг онцолсон. Тэгээд ч Засгийн газрыг буулгалаа гэж бодоход үүнээс илүү Засгийн газар гарч ирэхгүй гэдгийг сануулна лээ. Өрнөж байгаа энэ үйл явц Засгийн газрыг огцруулахад хүрнэ гэдгийг Төрийн тэргүүний гярхай хараанаас холуур өнгөрсөнгүй. Нөгөөтэйгүүр шийдлийн Засгийн газрын тэргүүн Ч.Сайханбилэгт хандаж санаачлагыг гартаа авахыг зөвлөлөө. “Сайд нарынхаа асуудлыг Ерөнхий сайд л шийдэх ёстой. Тэрнээс намаас гарсан шийдвэр юм чинь би яах вэ дээ гэсэн байдлаар хандаж болохгүй” гэдгийг чухалчлан захисан. Гэхдээ Ерөнхийлөгчийн үг захиас, зөвлөгөө, анхааруулга бол шийдвэр, тогтоол зарлиг биш. Тиймээс улс төрийн хүчнүүд өөр өөрсдийн байр суурь, өнцгөөс асуудалд хандана.  

МАН-ын дарга М.Энхболд “Ерөнхий сайд Ч.Сайханбилэг, АН-ын дарга З.Энхболд нар манай намын бүлэг дээр өнгөрсөн оны арваннэгдүгээр сард орж ирээд долоон цагийн турш ярьсан. Сайхан зүйл зөндөө л ярьсан. Манай хүмүүсийг авч явснаараа Ерөнхий сайд өөрөө УИХ-д зургаан сайдын асуудлыг оруулж ирээрэй” гэсэн бол АН-ын дарга З.Энхболд “Хамтарсан гэрээг дүгнэх асуудлыг бол дахиж хийж болно. Манай нам Засгийн газрыг огцруулахгүй гэдэг Ерөнхийлөгчтэй санал нэг байгаа. Харин сайд нарыг солих асуудал бол хууль зөрчихгүй” хэмээн тус тусын намынхаа Удирдах зөвлөл, Гүйцэтгэх зөвлөлийн шийдвэрийг хамгаалав.

Харин Ерөнхий сайд Ч.Сайханбилэг “Эхний ээлжинд парламентад суудалтай бүх намууд учраа олох хэрэгтэй. Үүний дараа би эрх үүргийнхээ хүрээн дэх ажлаа хийнэ. Зургаан сайдыг огцруулах асуудлыг би УИХ-д оруулахгүй” хэмээн хоёр намын дарга нарт хандаж ойлголцолд хүрэхийг илүүд үзэж, нөгөөтэйгүүр өөрийнхөө байр суурийг тодорхой хэлнэ лээ. Учир нь Ерөнхий сайд Ч.Сайханбилэг анхнаасаа Засгийн газрын танхимын зарим сайдаа огцруулахыг, тэр дундаа МАН-тай байгуулсан гэрээгээ цуцлахын эсрэг байсан. Харамсалтай нь АН-ын Гүйцэтгэх зөвлөл гэрээ цуцлах шийдвэрийг түүний эзгүйд, гадаадад томилолттой явсан хойгуур гаргасан. Ерөнхий сайд намын Гүйцэтгэх зөвлөлийн хуралдаанд тухайн үед оролцсон ч өөрийнх нь байр суурь дэмжлэг авахгүй, хүч дутна. Учир нь тэрбээр намдаа С.Баярцогтоос өөр итгэж түшиж тулах нөхөргүй шахам, бусад нь урваж шарвасан эрхмүүд. Тиймээс Ч.Сайханбилэг өөрийн бодлогоо хэрэгжүүлэхэд намдаа цөөнхийн цөөнх. Ийнхүү АН-ын фракц, бүлэглэлийн зөрчил, намын дарга З.Энхболд, Ерөнхий сайд Ч.Сайханбилэг хоёрын эсрэг тэсрэг байр сууриар лавшран үргэлжиллээ. Цаашлаад энэ нь төр, засгийн тогтвортой үйл ажиллагаанд нөлөөлж, түмэн олны ая тухыг алдагдуулахад хүргэж байгаа юм.

Ерөнхий сайд 6 сайдыг огцруулах асуудлаа оруулж ирэхгүй бол намын бодлогодоо тэрсэлсэн гээд өөрийг нь огцруулах асуудлыг АН хөндөнө. Хэдийгээр АН-ын дарга Засгийн газрыг огцруулахгүй гэж байгаа ч Ерөнхий сайд Ч.Сайханбилэг хүчинд автан МАН-тай хийсэн гэрээ цуцлагдвал ах намынхан түүний Засгийн газрыг огцруулах дараагийн ажиллагаандаа орно.

Ийнхүү шийдлийн Засгийн газар өнөөдөр парламент дахь улс төрийн хүчнүүдэд барьцаалагдаад байна. Засгийн газрыг барьцаанаас гаргах гарц нь тохиролцоо. Гэхдээ Ерөнхий сайд энэ удаад ямар нүүдэл хийхийг харъя. Хэнтэй ч эв эеэ олж чаддаг гэх түүний улс төрийн имижийг одоо дахин нотлон харуулах цаг ирлээ. Танхимаа бүтнээр нь авч үлдэх нь үү, замын дундаас зарим сайдаа явуулж сэлгээ хийх үү, бүр эсвээс бүрэлдэхүүнээ огцрох нь уу.

Н.Энхбат